Bài của Tuấn Gò Vấp trên talawas và của Công ty Phương Nam trên "Thanh Niên" có điểm qua về một số luận điểm, khẳng định rất... ú ớ của ông nhạc sĩ Nguyễn Lưu, liên quan đến Phạm Duy.

Tôi thích xem các ý kiến trái chiều, nên sau khi đọc rất nhiều bài ca ngợi sự kiện Phạm Duy hồi hương và tiếp tục hoạt động âm nhạc, thì cũng... nô nức trước tin có một nhạc sĩ "ta" đả kích Phạm Duy "tới số". Và nghĩ là đây là biểu hiện lành mạnh của "tự do báo chí" đang nảy nở ở Việt Nam!

Bài của ông Lưu, đọc rất thú vị, vì khó có câu nào mà không... sai, hay không thể bình luận được, kiểu trà dư tửu hậu. Thử lần từ đầu bài... (tôi tạm bỏ qua những gì mà Phương Nam đã cải chính):

* "Tôi muốn nói đến trường hợp của nhạc sĩ Phạm Duy, người mới được xưng tụng sau đêm nhạc "Ngày trở về" (diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình, TP.HCM)"

Nói đúng ra thì Phạm Duy được xưng tụng... liên miên kể từ khi... chuẩn bị về, chứ đâu phải chỉ mới sau đêm nhạc này?

* "Nửa thế kỷ trước, khi còn là một "chú nhóc" tại trường Thiếu sinh quân chuẩn bị qua Trung Quốc học tập, ở Việt Bắc, tôi đã cùng bè bạn trong đơn vị hát những ca khúc rất hay của Phạm Duy, khi ấy đang là một trong những cán bộ văn hóa của chính quyền cách mạng. Tôi đã thuộc lòng câu hát "Tôi yêu tiếng nước tôi, từ khi mới ra đời..."

Thời Phạm Duy "đang là một trong những cán bộ văn hóa của chính quyền cách mạng" thì đã làm gì có "Tôi yêu tiếng nước tôi" mà thuộc?

* "Phạm Duy có những tác phẩm làm say đắm lòng người, như "Thiên Thai", "Trương Chi", "Nhạc tuổi xanh", "Quê nhà em..."

Phạm Duy không có bài nào là "Thiên Thai" và "Trương Chi" cả (có lẽ ông Nguyễn Lưu nhầm sang Văn Cao?). Dĩ nhiên, có thể nói thêm cho ông Lưu biết rằng Phạm Duy có "Tiếng sáo Thiên Thai" và "Khối tình Trương Chi"! Bài "Quê nhà em", có lẽ ông Nguyễn Lưu nhầm sang "Quê em" của Nguyễn Đức Toàn (người đứng về "phe" ông ta và sắp viết bài chống Phạm Duy)?

* "... còn nhịp ba trong "Quê nhà em" lại rất hay, dí dỏm và tố cáo giặc đốt nhà, phá đường..."

Thôi chết rồi, đúng là nhầm sang "Quê em" của Nguyễn Đức Toàn rồi!

* "Khi ấy, dù còn bé, song tôi đã biết bài "Bà mẹ Gio Linh" bị cấm, bởi có những câu mà khi hát lên, liệu còn ai, còn bà mẹ nào dám để con đi bộ đội"

Thông tin thất thiệt hết sức! Cần cho ông Nguyễn Lưu gặp các bà mẹ bộ đội khi đó, hoặc có thể hướng ông Lưu đến gặp sử gia Lê Văn Lan, để nghe câu chuyện về một bà mẹ chiến sĩ 100 tuổi, còn nhớ như thế nào về những câu ca của Phạm Duy thời ấy. Để hỏi xem nhạc Phạm Duy có tác động "tiêu cực" ra sao đến mẹ? Kiểu khẳng định như ông Lưu là không biết gì, ngôi nhà nghe và phán bừa!

* "Và cái phải đến đã đến, Phạm Duy "dinh tê", bỏ kháng chiến vào thành, lập ra ban nhạc "Đêm màu hồng" với Thái Thanh, Thái Hằng, có cả Phạm Đình Chương, Duy Quang..."

Chắc ban Hợp ca Thăng Long bị nhầm thành Đêm màu hồng nhỉ? Nhưng dù vậy đi nữa, không hiểu Duy Quang tìm gì ở đây? Khi đó Duy Quang mới biết... đi là cùng!

* "Đỉnh cao" sự nghiệp chống Cộng của Phạm Duy là bài "Mùa thu chết". Ở đó, tác giả đã công khai tư tưởng chống Cộng của mình. Ông ta đã từ bỏ tình yêu với Tổ quốc bằng một bút pháp thật sâu cay, đểu giả và ít ai quên cái mùa thu trong ca khúc ấy chính là Cách mạng mùa thu, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam".

Tán phét rất hay! Ai không biết chắc tin sái cổ! Tuy nhiên, cái ý này đã có từ lâu, không rõ do ai đưa ra, chứ ông phải ông Lưu giữ bản quyền. Ông Lưu chỉ nhại lại, "đạo" ý tưởng của ai đó, mà không dẫn nguồn. Dầu sao đi nữa, với cái đà này chắc Bùi Giáng dịch "Mùa thu chết" cũng để chống cộng!?

* "Tại Mỹ, Phạm Duy làm nhiều người (trong đó có tôi) sôi sục căm thù, khi viết bài kêu gọi các nam thanh, nữ tú đất Việt hãy xông lên, lấp sông Bến Hải, giải phóng Việt Nam khỏi tay Cộng sản..."

Ông Nguyễn Lưu thật giỏi vì ở Việt Nam mà vẫn nghe được những bản "lấp sông Bến Hải" ấy, nhưng nếu hỏi ông ta tên một bài nào như thế chắc ông ta... ngọng luôn!

* "Có một lần, nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn trả lời báo chí, ông khẳng định, không bao giờ đánh giá một nhạc sĩ dám dâng hiến tuổi trẻ trong đội ngũ những người chiến sĩ, ngang bằng một tác giả không dám lâm trận và chỉ ngồi trong lòng địch để than thân trách phận, hay ngợi ca một hạ trắng, thu vàng, chứ đừng nói đến một tác giả đã nhảy vào lòng địch để chống Cộng, rồi sau này, khi hết "đát" lại nói lời xí xóa"

Nếu Phạm Duy đã "hết đát" mà làm đêm nhạc & CD vẫn được thiên hạ đến xem ùn ùn và để tâm như thế, thì nền nhạc Việt Nam nguy quá!