trang chủ talaCu ý kiến ngắn spectrum sách mới tòa soạn hỗ trợ talawas
Nghệ thuật
Điện ảnh
  1 - 20 / 103 bài
  1 - 20 / 103 bài
tìm
 
(dùng Unicode hoặc không dấu)
tác giả:
A B C D Đ E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Ý Z
Nghệ thuậtĐiện ảnh
21.5.2004
Manu Joseph
Bollywood: một người bị quỷ ám
Đỗ Hoa dịch
 
Người ta nói rằng những cuộc cách mạng bắt đầu từ một người đàn ông độc thân. Ram Gopal Varma là một người li dị vợ. Người đàn ông gọi thời đại mà chúng ta sống là "một cuộc cách mạng" không có thời gian để quan tâm tới những thứ linh tinh kiểu như quan hệ hợp pháp.
Người ta nói anh thường thức dậy vào sáng sớm và xem một cuốn phim trên dvd. Sau khi hoàn thành cuộc sống riêng tư như vậy, anh đi làm. Hiện tại, anh đang sản xuất hoặc có kế hoạch sản xuất khoảng 10 bộ phim, hầu hết sẽ được phát hành vào năm nay trong khuôn khổ một cuộc chiến công khai chống lại những tên mafia của điện ảnh Hindu (Hindi cinema) và cái cách kể chuyện thông qua những liên minh gia đình và "karva chauth" của bọn họ. Với những người muốn thoát ra khỏi những công thức đáng sợ của điện ảnh Hindu, anh hứa sẽ xây dựng một vũ trụ song song mà không bị tha hóa thành nghệ thuật. Những gì anh đã thực hiện với Satya, Company và Bhoot anh vẫn có kế hoạch tiếp tục, có thể sẽ mãi mãi tiếp tục. Anh đã làm lung lay hệ thống minh tinh điện ảnh, đã chứng minh là có thể kể chuyện mà không cần hát, và hạ giá bán phim cho các nhà phân phối. Nhưng một số người lại bảo với sự thất bại của ba bộ phim anh mới sản xuất gần đây thì hiệp đầu đã rơi vào tay đội quân của sự nhàm chán. Varma bảo đời còn dài. Cuộc chiến tiếp diễn.

Trên khu phố đầy những căn hộ trung lưu giống hệt nhau, nơi người ta chấp hành tất cả các loại luật trừ luật giao thông, đã từ đâu xuất hiện một văn phòng kỳ quặc được xây trên một câu hỏi rất quái - "Tại sao không?" Bên dưới một tấm bảng lớn đề chữ "The Factory", có một cánh cửa nặng trịch được canh gác bởi một người đàn ông vô cảm mặc đồng phục có nhiệm vụ đưa tay ra ngang tầm ngực chặn khách tới thăm. Anh ta khá bận bịu trong thời gian gần đây. Những tài năng bị vùi dập dạo này hay chạy qua. Các nhà văn, đạo diễn và nhạc sỹ tiến tới cánh cửa nặng trịch trong lòng đầy hy vọng, thậm chí cả những gã trai cơ bắp trong những chiếc áo phông bó chật trông như vừa trốn từ vườn hồng của Karan Johar ở Bandra về. Như thường lệ, khoảng buổi trưa Varma bước vào "The Factory", khoác một bộ mặt đầy ưu tư như thể anh thật sự bàng quan với những hy vọng sâu sắc tại cửa ra vào này. Anh là một người vạm vỡ, ngực căng vồng nhờ sự bền bỉ điển hình của anh tại một phòng tập mang tên Barbarian. Theo lời của nhà văn Anurag Kashyap, người đã một lần có cơ hội sờ thử bắp tay anh, thì "chúng cứng như đá".

Phía bên trong, The Factory có những sofa đắt tiền và một nhân viên tiếp tân có lẽ không hẳn là đắt tiền bằng. Mọi thứ còn lại đều trừu tượng và hỗn loạn. Có những tấm gương đánh lừa cảm giác và một cánh cửa giả ở cuối hành lang. Trên một bức tường, những chữ cái đầu trong tên họ của Varma được biểu đạt bằng một thanh bảng mã (bar code). Anh khoái cái tính điên rồ của nhà trang trí nội thất Praveen Savant tới mức rủ anh ta, người chưa bao giờ nhìn thấy một dàn cảnh quay phim, đạo diễn một bộ phim. Và như vậy Savant đang đạo diễn D, một bộ phim đối lập hoàn toàn với Company. Varma tin rằng nếu một người biết cách kể một câu chuyện thì anh ta cũng sẽ biết cách đạo diễn một bộ phim. "Không cần thiết phải biết camera hoạt động như thế nào. Nói thật, tôi cũng không biết camera hoạt động như thế nào." Công luận", anh ta nói, "tìm cách chôn vùi những tài năng mới bằng cách thần thánh hóa một đạo diễn, tôi muốn phá vỡ cái định kiến đó." Anh luôn luôn chọn nhiệt huyết trước khả năng. Có những người từng rửa chén cho anh đã trở thành trợ lý sản xuất. Tài xế của anh giờ đã là nhà điều hành sản xuất.

Trong khi bước xuống lối đi hẹp bọc kim loại về phía cabin của mình, Varma không cười và trông có vẻ lơ đãng. "Rất kinh," một trợ lý của anh thì thào. Trong văn phòng, anh được mọi người nhận xét là tốt bụng, là giao tiếp kém, là "một con người u tối." Mặc dù anh không phải là một thủ lĩnh thích chửi rủa và thường thể hiện sự tức giận bằng cách im lặng, có một điều gì đó ở anh làm cho các trợ lý phải sợ. Một lần trong khi quay phim Satya, Varma muốn tóm bắt hình ảnh biển trong một thứ ánh sáng ban tối khác thường. Không ai có đủ can đảm để nói với anh rằng không hề còn một thước phim nào để quay cảnh này. Sau đó, tại bàn biên tập, người ta nói với anh rằng sương mù đã làm hỏng cảnh quay.

Trên các bức tường trong cabin rộng rãi của Varma là các bức ảnh khỏa thân của cả đàn ông lẫn đàn bà trong những tư thế nghệ thuật không nên lặp lại ở nhà. Có một chiếc đi-văng màu da cam tươi rói hình một bàn chân. "Mọi người gọi nó là ghế thử vai," anh nói. Chiếc nghế này không bao giờ là con đường một tài năng phải đi để đến được trước ống kính của anh. Nhưng sự dai dẳng nổi tiếng của anh đối với Urmila Matondkar trước đó và với Antara Mali hiện nay đã làm cho người ta chỉ ra một điểm yếu nhất định ở anh đối với những người đàn bà mà anh có quan hệ. Bản thân anh cũng không bao giờ giải thích bản chất của hai mối quan hệ này. Anh không nói về những chuyện này hay đưa ra một tuyên ngôn mang tính quyết định nào mà chỉ chỉ duy nhất một lần anh đùa cợt với một người bạn thân: "Hãy để cho mọi người tự dựng nên chuyện cho họ. Nếu như những chuyện này làm cho bạn học cũ phải ghen tỵ với anh thì thật là tuyệt, phải không nào?"

Mali đã sắm vai cùng với Abhishek Bachchan trong nhạc kịch Naach của Varma. Người ta tin rằng bộ phim này khác xa so với thông lệ đến mức những nhà quan sát trong ngành công nghiệp điện ảnh cho rằng chỉ một người hoặc là rất giàu hoặc là điên thì mới làm một cái gì như vậy. Varma không giàu. Anh luôn có một khả năng thần bí để tạo ra tiền trong khi luôn đặt nghi vấn cho sự khôn ngoan truyền thống. Cuối năm nay anh sẽ bắt đầu thực hiện một bộ phim đắt tiền nhất của điện ảnh Ấn Độ. EK sẽ là một câu chuyện được kể bằng 75 - 100 triệu Rs về khủng bố quốc tế. Anh thừa nhận là đã nói chuyện với "một vài ngôi sao Hollywood" nhưng không khẳng định những lời đồn đại rằng anh đang cố mời Harrison Ford. Nếu EK được sản xuất, nó sẽ là bộ phim có một màu u tối nhất định mà anh rất ngưỡng mộ trong một câu chuyện. Người ta nói rằng anh đã trích dẫn thuộc lòng nhiều đoạn trọn vẹn trong Bố già của Mario Puzo Fountainhead của Ayn Rand.

Ai đó mang đến cho anh một bức vẽ phác họa về một nhà sàn trống trải. Đó là bộ thiết kế cho một trong những dự án của anh - Shanti Kutir, một phim mà Varma cho rằng sẽ rùng rợn hơn Bhoot. Khi đạo diễn Saurab Narang đến gặp anh với ý tưởng đó, anh đã hỏi ông ta có ý định gì. "Tôi muốn làm cho mọi người khiếp sợ," Narang nói. "Đó là điều tôi thích một đạo diễn," Varma nói. "Hình ảnh rõ ràng, đơn giản về những gì mà anh ta muốn làm." Đối với một người đã tuyên bố là sẽ làm "có bao nhiêu đạo diễn giỏi và mới mẻ thì sẽ làm bấy nhiêu phim," anh hoàn toàn phụ thuộc vào bản năng phân biệt giữa tài năng bịp và tài năng thực sự của mình. Anh không có kiên nhẫn để đọc hết toàn bộ kịch bản nhưng lại lắng nghe với sự tinh xảo của một người đang đánh giá từng ly từng tí lời của người nói. Anh đưa ra nhận xét rất chóng vánh. "Khi nào thì tôi biết được một gã đang cố gắng lừa đảo tôi ư? Khi hắn đến gặp tôi và nói hắn muốn làm một bộ phim về mâu thuẫn tâm lý trong xã hội Ấn Độ. Tôi không muốn làm việc với những người như vậy, những thể loại khó gặm như vậy."

Mặc dù chỉ đạo diễn một trong bảy phim sẽ cho ra mắt trong năm nay, anh hầu như tham gia vào hầu hết những phim còn lại. "Anh ấy nhúng tay vào mọi việc, kịch bản, chọn vai, sản xuất, âm nhạc, thậm chí làm áp-phích quảng cáo. Chỉ có duy nhất một công đoạn mà anh ấy không mấy tham gia vào là trả thù lao," một tay trong cho biết. Người ta nói Varma là một kẻ keo kiệt mặc dù anh sẽ luôn đưa ra những lý do tuyệt hảo để giải thích tại sao lại không phải như vậy. "Tôi trả cho một đạo diễn mới 4 triệu Rs một phim," anh nói một cách không giấu diếm. Thường thì số tiền này được trả theo lương tháng tương đương với 40,000 Rs. "Thi thoảng những tấm séc này bị rút lại," một đạo diễn phụ nói. "Lương của tôi bị rút lại vào tháng trước." Khi Varma không nghĩ quá nhiều, người ta lại bảo anh là người hết sức hào hiệp. Anurag Kashyap đã từng nhiều lần đến anh vay tiền "để trả tiền thuê nhà và những chi phí khác." Mặc dù hai bên đã cãi nhau nảy lửa về vấn đề làm thế nào để làm một bộ phim hay, Varma luôn sẵn tiền trong túi.

Trong số những người tin rằng lòng tốt của anh có hạn chế, lời phàn nàn mạnh mẽ nhất là anh thích đóng vai chúa trời. Anh thừa nhận rằng trong tất cả những phim anh sản xuất, "những đoạn cuối cùng luôn là của tôi." Nhưng đó không phải là lý do, anh nói, tại sao anh lại bị nhiều người ghét. "Diễn viên, tác giả, đạo diễn, nhạc sỹ, và rất nhiều người tôi đã làm việc cùng, ghét tôi. 98 phần trăm là cảm tính." Cái cách anh nói hai chữ "cảm tính" rõ ràng cho thấy anh nghĩ đó là một cái phốt lớn trong tiến hóa loài người. "Họ cảm thấy tôi bỏ rơi họ sau khi sử dụng họ khi họ còn mới mẻ. Theo cách nhìn của tôi thì trong phim ảnh chỉ có ap-phe chứ không có đám cưới. Một số người cho rằng tôi đã chủ động phá vỡ các mối quan hệ. Điều đó không đúng. Tôi sử dụng những tài năng mới. Thế thôi. Khi nó trở nên đắt đỏ hoặc không phù hợp với yêu cầu của tôi nữa, tôi sẽ không cần tới nó."

Anh nguyền rủa những tình huống trong đó anh phải chấp hành hệ thống. Một lần trong khi thảo luận với iDreams, người ta yêu cầu anh trình kịch bản. Anh bước ra khỏi phòng họp làu bàu rằng anh không bao giờ trình kịch bản. Còn anh thường không có kịch bản hoàn chỉnh thậm chí ngay cả trong khi quay thì lại là chuyện khác. Satya được thai nghén trên đường. Các tác giả phát triển câu chuyện ngay trên dàn quay. Không ai biết chuyện gì đang diễn ra. Ban đầu là câu chuyện về một anh chàng tỉnh lẻ phải đối mặt với thế giới ngầm ở Bombay. Khi Varma gặp Manoj Bajpai, anh đã xây dựng câu chuyện xung quanh cuộc đời của anh này. CompanyBhoot đều được làm theo cách này. Khalaas, ca khúc chính của Company, đã được quay mà không có sự tham gia của Varma. Người quay phim được yêu cầu nhìn Isha Koppikar "như thể anh là một kẻ tò mò tọc mạch" và người biên tập cuối cùng bị yêu cầu phải biên tập như thể "vẫn còn say sau một bữa tiệc quá chén."

Những bản năng kỳ quái nhất của Varma vẫn không đủ để đưa Darna Mana Hai, Main Madhuri Dixit Banna Chaahti HoonEk Hasina Thi trở thành một trong những phim hàng đầu. Người ta cho rằng K. Sera Sera, người nắm 65 phần trăm tài chính đằng sau cuộc cách mạng của Varma, đã bắt đầu lo lắng. Nhưng Parag Sanghvi, một trong những nhà tài trợ, phủ nhận chuyện có bất kỳ một áp lực nào đối với Varma. "Chúng tôi đang mạnh lên. Thực tế trong năm tới chúng tôi dự kiến ra mắt 12 phim và vào năm 2006 chúng tôi hy vọng mỗi tuần ra mắt một phim." Và sẽ có một ngày, Varma nói một cách thành thật, khi anh đã cho ra nhiều đạo diễn và "nhiều tính hợp lý" đến mức Công thức sẽ bắt buộc phải tồn tại song song với The Factory. Và cuộc chiến sẽ thắng lợi.

02.02.2004

* Đầu đề của talawas

© 2004 talawas