Hồn Trương Các, Mác hàng Tửu?

Bài liệt kê của Võ Tấn Phong ("Chủ nghĩa Mác?"), tôi xin phép không có ý kiến về toàn bộ. Một thắc mắc nhỏ, là để phản biện “các nhà Marxist Việt Nam" được nêu danh, tác giả mang trường hợp của Trương Tửu mà ưu ái những hai lần, lần đầu trích dẫn làm chứng:

“Trương Tửu đã áp dụng thủ đoạn đó trong lúc y đem hiện tượng ‘văn học chống chế độ hiện tại’ là một hiện tượng có ý nghĩa tiến bộ trong xã hội cũ, ứng dụng vào trong chế độ mới, mà chính quyền Nhà nước đã về tay nhân dân, mà sự chống đối đó trở thành một hành động phản cách mạng.”

và lần thứ nhì chú thích:

"… là những người cộng sản chỉ kêu gọi đối xử nhau lịch sự khi đang ở thế yếu hoặc đuối lý, còn khi họ mạnh, thì ‘bọn phản động Phan Khôi, Trương Tửu, bọn Mỹ-Diệm, những tên tay sai bán nước, bọn phản động đội lốt thầy tu’ là những lời lẽ họ rất ưa dùng để chỉ những ai đối lập."

Chúng ta biết, và ông Võ Tấn Phong phải biết, là các nạn nhân của chế độ tại Việt Nam hẳn là không thiếu, chẳng hiểu vì sao ông cứ nêu Trương Tửu. Theo tôi ngờ ngợ (nếu không phải xin nhờ chỉ dẫn hộ), thì Trương Tửu lại dám thuộc tạng “các nhà Marxist Việt Nam” được/bị tác giả phê bình!

Chí ít là nhân vật này từng được/bị quy kết là trốt-kít, không rõ thật hay giả (và có ăn tiền của Intelligence Service Anh quốc hay không). Nhưng Leo Trotsky, chính y, cũng chẳng rõ có phải là hay được /bị là nhà Marxist hay không, chuyện này cũng đã có những bàn cãi dông dài.

May thay là ông Trần Thiện Huy được tác giả nhắc đến thì còn sống và còn có dịp để giãi bày.