trang chủ talaCu ý kiến ngắn spectrum sách mới tòa soạn hỗ trợ talawas
  1 - 20 / 3021 bài
  1 - 20 / 3021 bài
tìm
 
(dùng Unicode hoặc không dấu)
tác giả:
A B C D Đ E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Ý Z
22.10.2008
Trần Trọng Hoàng Bách

Chủ nghĩa hậu hiện đại là cái đền thiêng cỡ gì mà ông Trịnh Lữ không có quyền phê phán nó hay là thậm chí chán ngấy nó, thưa ông / bà Thanh Bình? Cách phân biệt “người thưởng ngoạn nghệ thuật” – mà “quan điểm riêng” thì được “trân trọng” - và “nhà phê bình nghệ thuật” – mà “khen hay chê” cũng “không được tuỳ tiện” - của ông / bà chưa thuyết phục được tôi. Thế ông Trịnh Lữ không đồng thời là một “người thưởng ngoạn nghệ thuật” với những “quan điểm riêng” của mình hay sao? Thế nào là “không được tuỳ tiện”? Việc của nhà phê bình là nêu rõ quan điểm riêng của mình - chứ chẳng lẽ lại gạt quan điểm của mình đi mà chỉ nêu quan điểm của nhà hàng xóm chắc? Nhà phê bình giỏi thì thuyết phục được độc giả. Nhà phê bình dở thì nói mãi mà độc giả vẫn không chịu nghe. Phê bình bao giờ cũng là chủ quan. Chứ nếu cứ phải “khách quan” thì cần gì đến ba nhà phê bình, chỉ cần một nhà nói “khách quan” cho tất cả là xong.

Trở lại chuyện hậu hiện đại: Nếu món hàng dọn ra mang nhãn hậu hiện đại mà người tiêu thụ sản phẩm văn hoá - ở bất kì tư cách nào, kể cả ở tư cách nhà phê bình - thấy không đạt yêu cầu của mình, không trúng sự mong đợi của mình, thì anh ta có tất cả mọi quyền để quay lưng lại với nó mà không cần phải chứng tỏ với ai rằng mình là một chuyên gia về loại hàng này. Điều quyết định không phải là các lý thuyết gia của chủ nghĩa này hay chủ nghĩa kia nói gì về các chủ nghĩa ấy. Điều quyết định là các chủ nghĩa ấy đã đưa ra những thành tựu, sản phẩm cụ thể nào. Các lý thuyết gia của chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa đã không thiếu năng khiếu và nhiệt tình khuếch trương, tán tụng chủ nghĩa này lên chín tầng thiên đường… xã hội chủ nghĩa. Nhưng nói hay là một chuyện, làm có hay không lại là chuyện khác. Thành tựu, sản phẩm cụ thể của cái chủ nghĩa từng chế ngự một thời ấy như thế nào, không cần phải tổng kết ra đây nữa. Nhưng thành tựu, sản phẩm cụ thể của chủ nghĩa hậu hiện đại tại Việt Nam thì chưa thấy được ai liệt kê, đánh giá. Mới toàn thấy nói chung chung về lý thuyết vậy thôi.