trang chủ talaCu ý kiến ngắn spectrum sách mới tòa soạn hỗ trợ talawas
  1 - 20 / 482 bài
  1 - 20 / 482 bài
tìm
 
(dùng Unicode hoặc không dấu)
tác giả:
A B C D Đ E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Ý Z
Văn họcThơ và Thơ Trẻ
17.4.2004
Lý Đợi
Thơ và chúng tôi không làm thơ!
 1   2 
 
2.

Dạo quanh một vài diễn đàn hiện nay, thấy có nhiều bài/nhiều vấn đề thật đáng chú ý. Như bài Thơ trẻ... mất ngủ của Trịnh Thanh Sơn đã in tùm lum đây đó, ông này xếp Joseph Huỳnh Văn chung vào nhóm những nhà thơ đương đại-nhà thơ trẻ hiện nay như Nguyễn Quang Thiều, Phan Huyền Thư... trong khi Joseph Huỳnh Văn là một nhà thơ có tiếng và được nể trọng tại Sài Gòn trước năm 1975. Cái sai này chẳng ảnh hưởng gì đến chuyện "của người đã mất", nhưng chứng minh được 2 điều: Một, trong hiểu biết và nhận thức về lịch sử thơ của Trịnh Thanh Sơn không có cái gọi là thơ Sài Gòn trước năm 1975, nơi xuất hiện nhóm Sáng Tạo có ảnh hưởng rất sâu rộng đến việc cách tân của thơ Sài Gòn sau này. Thứ hai, tự chứng minh sự trượt dốc trong nhận thức vấn đề, hễ cứ nói đến thơ trẻ là cứ 4; mà không tự đọc, tự đánh giá, để có thể phân định đâu là thật, đâu là ngụy, để có thể biết thơ trẻ gồm những ai, và thơ trẻ đi (thậm chí trôi nổi) về đâu. Mà sự trượt dốc này cũng giống như hiệu ứng domino, kéo theo nhiều sự trượt dốc khác; nói như kiểu Nguyên Ngọc, Dương Tường, Nguyễn Huy Thiệp... là, vì dốt nát mà trượt dốc theo. Thú thực, đâu có mấy người muốn vô can, ai cũng muốn nhảy vào bên trong làn sóng domino, trong khi làm một người đứng bên ngoài đã không xong, thì sự trượt dốc là cái chắc.

Một bài khác, của Nguyễn Hoàng Sơn có tên Thơ Việt Nam cận kề một cuộc cách mạng mới in trên báo Văn Nghệ, số ra ngày 21/2/2004 và vài nơi khác cũng cho thấy một cách nghĩ khác, đang rất có vấn đề. Cách mạng là gì, tạm hiểu là sự thay đổi toàn triệt hay thay đổi một vài phần; mà sự thay đổi diễn ra theo hướng nào, tất nhiên không thể theo hướng đang bình ổn. Bình ổn, cũng như yên ổn không thể là cuộc cách mạng. Thơ Việt chính thống là một sự bình ổn, đã và đang là như thế, đâu có biểu hiện nào cho thấy là sắp xảy ra cách mạng. Vả lại đang yên đang lành như thế (ai dám bảo thơ Việt chính thống không đang yên đang lành!?), vậy ai là người đứng ra làm cách mạng? Chắc chắn là chưa có ai muốn làm cách mạng. Nếu có, thì trong nhiều năm qua (thời Đổi Mới chẳng hạn) đã có cách mạng rồi. Thơ Việt vẫn thế, vẫn cố thủ một thế thủ không biết để làm gì; chỉ có một vài chuyển động (chuyển động phải được xem là tất yếu) mà một số người nói là đang thay đổi, kiểu kẻ mắt tô son khác. Nhiều người nói cách mạng trong thơ luôn thuộc về giới trẻ, ôi, giới trẻ chính thống thì gồm những ai? Ai biết và giấu họ ở những đâu? Có những gương mặt nổi lên, giữ danh tại một vài tụ điểm thông tin, nhưng ngoài cái hiệu nhà thơ, có thấy thơ họ đâu; ý tôi nói, có thấy thơ họ có biểu hiện gì là đủ sức hay sắp làm cách mạng đâu. Vậy thì một câu hỏi then chốt được đặt ra, cách mạng thuộc về ai, ở ai? Chắc chắn không phải ở những người mà Nguyễn Hoàng Sơn đã kể, cũng không thuộc về phong trào Tân Hình Thức Việt - vì nhiều người cho rằng nó chỉ toàn làm ra cái cũ, chỉ với kỹ thuật vắt dòng, lại đang ở bên Mỹ; và chắc chắn cũng không thuộc về những kẻ ngoại vi như chúng tôi, những người mà các vị ở trên, cũng như các vị ở dưới, ở ngoài kia... không cho rằng chúng tôi đang làm thơ, chỉ toàn làm những thứ nhảm nhí. Mà không làm thơ thì làm sao có cách mạng thơ?

Với lại, chúng tôi, những người luôn tôn trọng ý niệm thơ của mình và cả ý niệm của người khác, chúng tôi chẳng muốn cách mạng cách mẹ để làm quái gì, đang yên đang lành như thế là một cách nhái giọng của chúng tôi vậy. Chúng tôi làm những gì chúng tôi thấy cần, thấy thiếu, nó chỉ là cái thuộc về mình - ai lại đi dính dáng tới một cuộc cách mạng, nghe trầm trọng và hư chữ như thế. Chúng tôi thấy, quan điểm về một cuộc cách mạng theo kiểu Nguyễn Hoàng Sơn là một cách tự kỷ ám thị, nêu ra để tự an ủi rằng: sắp đến đổi mới rồi đấy, hãy chờ đi. Chờ một thời gian ngắn nữa đi, cùng lắm là chờ mãn kiếp thôi, chứ gì. Trong khi thơ thì ngày ngày ra vào, đối diện với những tình trạng mới, y như con người đang mang chở nó, sao lại phải chờ sống chứ. Vì thế, cách mạng ở đâu và thuộc về ai, vẫn là một câu hỏi xa vời, đấy là chưa vội khẳng định: chẳng hề có cuộc cách mạng nào sắp xảy ra trong thơ Việt, bởi cách mạng thơ là một việc không cần thiết.


3.

Và cuối cùng, như những người bị xem là vô can, chúng tôi không làm thơ trong nhận thức của quý vị. Mời quý vị đọc những gì chúng tôi làm; như cách mà tôi muốn minh hoạ cho bài viết rằng: nó vẫn bám chân vào thực tế.

Phan Bá Thọ:

iraq cúm gà chín 3 + năm

số chú xui quá (lời phân bua của một thằng già đi cắp nhạc của người khác sau khi bị lộ)
ừa, xui quá thể, xui thiệt mà, bởi cả làng trộm cắp nhưng mình nó bị bợp tai tóm họng.
cười cười không chịu được nhưng nhục nhục nhục không thể tả.
tôi thích những thằng chưa hề cướp giựt, dầu nó có là pd dầu nhớt, có đi làm đĩ cùng khắp địa cầu này
đĩ ngựa chó, đĩ động vật quý hiếm, đĩ vàng trắng, đĩ thực dân đế quốc
nhưng bảnh nhất vẫn là đứa dám vỗ ngực xưng tên. tao, một thằng đĩ đực trong chữ nghĩa & sự thật (tuy, nó chỉ đứng ở hạng 85/ 93 tính từ dưới lên, của cái ngẫu nhiên gọi là)
danh sách thi giới chống chiến tranh
(cập nhật hóa april 14th, 2003 lúc 21: 15, giờ california, usa):

away, hà nội, vietnam - bạt xứ, dili, east timor - bình minh, paris, france - chim hải, sydney, australia - cổ ngư, paris, france - đàm quang tùng, hà nội, vietnam - đào tuấn, brussels - đinh cường, virginia, usa - đinh linh, usa - đinh phạm quỳnh châu, hà nội, vietnam - đinh trường chinh, fairpax, virginia, usa - đỗ kh., yorba linda, california, usa - đỗ minh tuấn, hà nội, vietnam - đỗ quang nghĩa, limburg, germany - đỗ quyên, toronto, canada - hà duy hưng, hà nội, vietnam - hoa độ, paris, france - hoa thi, ammon, idaho, usa - hoàng hưng, hà nội, vietnam - hoàng ngọc tuấn, sydney, australia - hoàng quốc hải, hà nội, vietnam - hoàng xuân sơn, canada - kacheong, hongkong - khánh hà, olso, norway - khế iêm, wesminster, california, usa - khương hà, đồng nai, vietnam - kim anh, saigon, vietnam - kim yến, germany - lê an, berlin, germany - lê đạt, hà nội, vietnam - lê hân, otario, canada - lê minh hà, limburg, germany - lê nghĩa quang tấn, san francisco, usa - lê thị thấm vân, los altos, california, usa - lê trọng phương, bonn, germany - luân hoán, montreal, canada - lưu hy lạc, usa - lưu linh, georgia, usa - mạch nha, paris, france - mai chi, wien, austria - mai ninh, caen, france - miêng, paris, france - ngô thanh nhàn, new york, usa - ngô thu hiền, taylur, los angeles, usa - ngô tự lập, hà nội, vietnam - nguyễn bình, hà nội, vietnam - nguyễn chi hoan, hà nội, vietnam - nguyễn đăng thường, lodon, england - nguyễn đăng tuấn, toronto, canada - nguyễn hoài phương, germany - nguyễn hoàng tranh, sydney, australia - nguyễn hưng quang, hà nội, vietnam - nguyễn hữu hồng minh, hồ chí minh, vietnam - nguyễn hữu viện, paris, france - nguyễn quí đức, san francisco, california, usa - nguyễn tấn nghĩa, vietnam - nguyễn thị hồng, hà nội, vietnam - nancy, france - nguyễn thị ngọc nhung, orange, usa - nguyễn thị thanh bình, virginia, usa - phạm hải anh, amsterdam, holland - phạm miêng tưởng, sydney, australia - phạm quốc thăng, sài gòn, vietnam - phạm thị hoài, berlin, germany - phạm trần hải hà & nguyễn thu thủy, vietnam - phạm xuân nguyên, vietnam - phan tấn hải, westminster, california, usa - phan thị trọng tuyến, ruoen, france - phan thị vàng anh, vietnam - phùng nguyễn, bakersfield, california, usa - poisson, cẩm thi đoàn, paris, france - poisson, emmanuel, paris, france - tạ duy bình, sydney, australia - tài lực, paris, france - thận nhiên, seattle, washington, usa - thơ thơ, westminster, california, usa - thường quán, melbourne, australia - trần mộng tú, seattle, washington, usa - trân sa, toronto, canada - trần thị trường, hà nội, vietnam - trần trọng hoàng bách, sài gòn, vietnam - tùng linh, paris, france - uyên nguyên, sydney, australia - vi hòa, sydney, australia - vũ quang huy, san jose, california, usa - vũ ngọc thăng, toronto, canada - y chi, sydney, australia - y nguyên, paris, france - ý nhi, toronto, canada

ấy là cái lơi khơi chuyện của, chuyện ngày hôm nay ngủ chung mùng mền với ngày hôm qua, hay kiểu như là chuyện của ngày hôm nớ nớ hiếp dâm te tua cái buổi xế chiều của ngày hôm nọ. hôm:
- c mãi còn hứng thú với trò săn bắt w.bush hay laden ping ping tít tận tây nguyên
- d khoái chí phèo phổi với việc dọn dẹp dịch cúm già trên evăn express
- v lời to [nhỏ] với sự nghiệp kinh doanh giấy vụn xáo chộn
- b vùi chân tay trong cái vụ tu luyện gọi là nghề, cãi chày cối với độc quyền nhà nước
- t thì miệt mài quên thơ & say sưa với yêu đương nhăng nhít.
thành thử lòi ra cái số 5 lỡ đò xe tàu chợ, nên
cũng đâm ra có cái gọi là bảng danh sách thi giới ủng hộ chiến tranh:

nguyễn quốc chánh, saigon, vietnam - vũ thị bình, phnompenh, cambodia - lý đợi, saigon, vietnam - bùi chát, saigon, vietnam - phan bá thọ, saigon, vietnam.
(cụp nhựt hóa april 8th , 2004 lúc 15: 25 giờ la hán phòng bị động)

Lý Ðợi:


điểm cấp orê điều trị ỉa chảy cấp

tao có điểm cấp orê ngay dưới lưng quần và không ở phía sau
mày hơn chi tao dù mày phía trước...

có thời mày nói với tao rằng thích ỉa chảy
ỉa chảy trong quần để gió cuốn đi...

còn bao năm qua tao thích điều tri [xin lỗi đớ lưỡi: điều trị]
cái thứ ỉa chảy trong quần rồi thành cát bụi...

có kẻ rằng tự vườn khuya bước về [không phải mày] thơm mùi ỉa chảy
tao ôm lòng* đêm ỉa chảy-táo bón...

tao xin lỗi mày vì bài thơ ỉa chảy
thù hằn chi đâu mà rếu thơ ca...

tao muốn làm thơ như điều trị ỉa chảy
rồi xúc phạm mày mỏi gối ra đi...

bao năm rồi mày mãi ra đi
bao năm rồi tao điều trị chảy cấp...

tao xin lỗi mày rồi, mày xin lỗi tao đi
lời thơ đâu mà chỉ lời tục tĩu...

trị tục tĩu hoài cũng như trị ỉa chảy
bác sĩ khuyên rằng:
với người lớn thì oresol với nước ấm
với trẻ em thì oresol với nước ấm
với xác chết thì cũng oresol với nước ấm
CÒN TAO VỚI MÀY THÌ ORESOL VỚI OLRESO...

tao mặc kệ, mày viết toa đi
thưa bác sĩ: tiền và thơ đã hết.

Ghi chú:
* Bùi Chát xúi là lồn


Phước [hay phúc] cho ai không thấy mà tin...!


Phước cho cư sĩ em nhỏ [Bàng Uẩn:740-808 or 811] nổi danh thời Ðường đi
nước bước Thiền tông; được những em nhỏ khác phong phú quý
Duy-ma-Ðông độ-cật, có sách ghi chuyện được
gọi Bàng cư sĩ ngữ lục, gây hứng thú vật tột
độ trong giới miệng lưỡi Thiền ngữ, có kệ kinh thiên động địa
rằng: hữu nam bất thú [có trai không cưới] hỏi han ai
hữu nữ bất giá [có gái không gả] bán đổi chác
đại gia đoàn biến đầu [cả nhà chung hội họp] mặt mũi
cộng thuyết vô sinh thoại [đồng bàn lời vô sinh] đẻ có kế hoạch...

Phước cho lũ thi sĩ Mở Miệng [2001-2004 or 200...] luyện ong vò
vẽ mà thành mật Tông xe cộ
phước cho ai không thấy [mở miệng] mà tin tưởng tượng đài phát thanh
[không nghe mà biết/không đè mà đau] điếng điếng
phước cho ai không ăn mà no [không ngủ mà sướng/không giường mà êm]
phước cho ai cùng chơi/cùng ăn/cùng nhậu nhẹt... Mở

Miệng chi bảo ban, kệ lời lảo đảo [chánh]:
ở La Hán Phòng có nhóm
Mở Miệng làm thơ rất nhảm
bày đặt long đong chẳng muốn
gì hơn mà hòng mở miệng.

Tin thì tin, không tin thì thôi...!
Phước [khùng] cho ai không tin mà thấy [mụ nội].


Yêu đương khi

yêu đương khi lửa tắt cơm sôi
yêu đương khi lợn kêu con kóc
yêu đương khi chồng đòi tòm tem
*
yêu đương khi con đã ngủ êm
yêu đương khi lợn no cơm chín
yêu đương khi tòm tem thì tòm!
*
yêu đương khi cho tới chiều hôm
yêu đương khi ngày năm ba lượt
yêu đương khi anh tòm mãi thôi.
*
yêu đương khi tòm chán chê rồi
yêu đương khi ngày ngày cứ thấy
yêu đương khi mặt tôi là tòm.
*
yêu đương khi đèn tắt tối om
yêu đương khi anh kêu để tối
yêu đương khi nó mom được rồi!
*
yêu đương khi đèn thắp sáng ngời
yêu đương khi anh rằng để sáng
yêu đương khi tòm chơi mới tình!
*
yêu đương khi trời đã bình minh
yêu đương khi anh đòi tòm để
yêu đương khi lưu tình gối chăn.
*
yêu đương khi đang sắp bữa ăn
yêu đương khi anh kêu nó đói
yêu đương khi chúng mình chén sau!
*
yêu đương khi đang tưới vườn rau
yêu đương khi anh đòi tòm đứng
yêu đương khi ôm nhau giữa trời!
*
yêu đương khi may vá đang ngồi
yêu đương khi anh kêu ta thử
yêu đương khi tòm ngồi xem sao!
*
yêu đương khi đang tằm ngoài ao
yêu đương khi anh đòi cắm một
yêu đương khi con sào dưới trăng.

**
yêu đương khi không lẽ nói năng
yêu đương khi chồng thương thử hỏi
yêu đương khi ai rằng không nghe?

***
yêu đương khi nước dâng tràn ngập
yêu đương khi [tràn ngập] bốn bề
yêu đương khi lửa tình càng bốc
yêu đương khi càng mê mẩn tình.

****
yêu đương khi đang lúc bực mình:
yêu đương khi cơm sôi lửa tắt
yêu đương khi con còn khóc ran
yêu đương khi chồng lại hỏi han
yêu đương khi u mày nhà vắng
yêu đương khi thử tòm cái chơi!

*****
yêu đương khi lợn kêu con khóc
[chàng ơi]
yêu đương khi chờ em nhóm bếp
yêu đương khi. . . tí thôi sẽ tòm.

----------
yêu đương khi chú thích chàng ơi:
yêu đương khi bài này xem tại
yêu đương khi Giấy Vụn số 3
yêu đương khi tới đây là hết.

Khúc Duy:

  Nghị định 1/VN

Nghiêm chỉnh chấp hành luật
cắt cu, trám lỗ đít
các đồng chí thơ
khôngđược chửi tục , đụ đéo
được chửi thanh , hoa mỹ , hoa mồng gà , hoa thúi địt ...
ăn (t)hôi!            cấm ỉa đái            (dơ lắm )
hửi (t)hôi!            cấm địt            (thúi lắm)
nhìn (t)hôi!            cấm đụ            (sướng lắm)
nghiêm chỉnh chấp hành luật
từ lỗ rún lên
tụi bây đụ đéo tao tức dái... tai lắm
...ụ cái thằng... ngực nào đâm lỗ...
miệng tao vậy.


Canh mướp đắng

Thắp nhang sau ót, rằm không có police,
ăn thịt chó lủng lẳng lắm. Hổm rày thèm
món bà chủ tiềm thuốc Bắc. Ừ! nước trà
sao không rửa cu. Tại trời đen, trình diễn
hửi vớ, ruồi tắm rượu tây. Ðô la đổi
da heo viết lên mạng, mày không có cửa
mình. 3 thằng kiếm tài liệu 3 tháng, không
dám viết, làm sao chịu nổi. Xúm lại rẻ
mồng gà nó, thương quá cái bẹn xuôi ngược
diễn đàn. Luyện em nhỏ bằng hai con tít
xào khô. Ai đẻ ra nó, nửa đêm hứng
tình thọc tay vô hang triết lý cái búa.
Moi được bóp được. Em chỉ chơi mấy tờ
giấy vụn, có làm chi mô. Nứng thì nứng.
Văn hoá đầy quần, anh muốn hửi. Tụi bây
mần ăn sống nhăn.

Tối ngủ sợ cà fê phở bò mỗi sáng,
sợ lũ chim táo bón, sợ mặc quần, mùi
giầy không phai.


Bùi Chát:


Cũng vậy à

Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Chừa được cái nào hay cái ấy
Có chồng hờ hững cũng như không

Biết sao được

Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi đủ năm con với một chồng
Ðịt mẹ, thói đời ăn ở bạc
Mà em vẫn giữ tấm lòng son

2000 chuyện kể năm 2000

Trăng lên tới đỉnh mu rùa

Em cho anh đụ chịu, cuối mùa anh trả khoai

Nghe đồn ở tận Hố Nai*

Nứng lồn mà chết đến hai ngàn người

......
Thượng đế thì cười

Chú thích:
* theo Phan Bá Thọ: Hố Nai thì biết rồi đấy!


Đau đớn thay đổi

Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không lại những ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở nào ra
Í a...
Thấy cô tang tình gánh nước
Tưới cây, tưới cây ngô đồng
Cô tưới cây ngô đồng...
Nên gan vàng quặn đau
Í a...

Hiện thực huyền ảp thuật - Hay là chào nhau 2 phảy

Cũng năm 1974 có một chuyện hết sức kì lạ xảy ra khi tôi mới tới Paris. Ngay buổi chiều đầu tôi mò xuống St-Germain-des-Prés tìm cái quán rượu của Sartre và Simone. Vừa chui ra khỏi hầm tàu điện ngầm lên mặt đường còn đương ngơ ngác thì tôi thấy một ông tây to tướng bô trai như Christopher Reeves trong phim Superman. Ông tây lớn mặc đồ tây lớn liếc tôi một cái rất tình rồi đi thẳng vô một cầu tiểu nhỏ gần đó. Tò mò tôi vào theo. Ôi kinh ngạc, ôi kinh ngạc xiết bao! Trước mặt tôi là một pho tượng Michelangelo khổng lồ nõn nà đẹp như tiên nga. Nhưng giữa cặp mông trắng hồng như hai gò bồng đảo của cái thân hình đàn ông xinh như mộng đó hình như có một cái đuôi heo ló ra tuy tôi không chắc lắm. Cuối cùng tôi đánh bạo xáp tới gần hỏi siêu nhân: Xin chào nhau giữa Paris. Củ chi phía trước cái gì phía sau?

Thế là nhận ra nhau.

Theo lý thì bài này (toàn bài viết chứ không phải chỉ bài thơ của Bùi Chát) phải chú thích lung tung để dễ hiểu nhưng sợ rối rắm quá vậy, đành thôi.

La Hán Phòng 10.4.2004.

© 2004 talawas