"My name is Richard Lawrence Wade from Oxford, England (pronounced Ingland). I've worked in TV, Radio and Advertising. I need your help - you read English - to break out of the cage that's been holding us all prisoners for 200 years...Believe it or not, only 17% of native English speakers can spell the following six words correctly: height, necessary, accommodation, seperate, sincerely, business. Which of those is spelt wrong? Yes, separate! Did you notice? English spelling is a nightmare for many people...let's change it!"

[Tạm chuyển ngữ: Tôi tên là Richard Lawrence Wade ở Oxford, England (phát âm là Ingland). Tôi làm việc cho truyền hình, truyền thanh và quảng cáo. Tôi cần sự giúp đỡ của quý vị để phá vỡ cái lồng đã nhốt chúng ta như những tù nhân từ cả 200 năm nay... Tin hay không là tùy quý vị, chỉ có 17% những người nói tiếng mẹ đẻ là tiếng Anh có thể đánh vần đúng 6 từ sau đây: height, necessary, accommodation, seperate, sincerely, business.
Từ nào trong những từ trên viết sai? Vâng, đúng là từ "separate" (chứ không phải seperate)! Quý vị có để ý như vậy không? Anh văn là một cơn ác mộng đối với nhiều người... chúng ta hãy thay đổi nó!"]

Ðó là những dòng giới thiệu về một Website mới mở trên mạng lưới Internet, phát động một cuộc vận động thay đổi cách đánh vần tiếng Anh. Người chủ trương, ông Richard Lawrence Wade, lý luận rằng đang sống trong thời đại của điện thoại di động, của email, của lời nhắn viết, của "chat"..., chúng ta ai cũng phải thay đổi tâm lý cho phù hợp với những tiến bộ về kỹ thuật. Chữ nghĩa cũng thế. Phải loại bỏ đi những chữ rườm rà, không thích hợp tí nào khi cần "chat", gửi email hay để lại lời nhắn viết ngắn gọn. Phải phá bỏ cái mặc cảm ngu dốt chỉ vì đánh vần tiếng Anh sai. Cách duy nhất là phải "hiện đại hóa và hợp lý hóa" (modernise and rationalise) cách đánh vần tiếng Anh. Cuộc vận động của ông Wade nhằm vào hai điểm:
- Thứ nhất, viết theo cách đánh vần riêng của quý vị cho những từ nào quý vị thấy khó nhất và phi lý nhất. Chẳng hạn, tại sao phải viết "yatch" trong lúc có thể viết "yot", vì chúng ta phát âm đúng như thế.
- Thứ hai, trưng cầu ý kiến trên toàn thế giới (world vote) để chọn cách đánh vần giản dị nhất, dễ dàng nhất và biến chúng thành một bộ đánh vần tiêu chuẩn (standard spellings) trong tương lai.

Sau đây là những gợi ý:
- Bỏ đi những chữ cái không cần thiết. Ví dụ như "det" (thay vì debt), "nee" (thay vì knee), "ax" (thay vì axe), "definit" (thay vì definite)...
- Thay hai chữ cái bằng một chữ: "fotograf" (thay vì photograph), "skool" (thay vì school)
- Ðọc sao viết vậy: "luv" (thay vì love), "tho" (thay vì though), "foriner" (thay vì (foreigner).
- Bỏ đi những dấu "apostroph" (') nơi những chữ mà nghĩa của nó đã rõ ràng và không lẫn với bất cứ chữ nào khác: dont (thay vì don't), cant (thay vì can't), theyll (thay vì they'll)...
Tuy nhiên, phải lưu ý những giới hạn sau đây:
- Không được thay đổi danh tự riêng: nhân danh, địa danh
- Tôn trọng cách phát âm chuẩn, nghĩa là đừng tự chế ra cách phát âm của riêng mình.
Lần bầu chọn 15 từ đầu tiên sẽ được tổ chức vào ngày 30/6/2002. Sau đó, 15 từ mới khác sẽ được bầu chọn mỗi tháng một lần.

Phản ứng đầu tiên về cuộc vận động cải cách này là từ Philip Howard. Trong một bài viết có tựa đề "Inglish is a strange language but we should be wary of rashonalising our spelling" xuất hiện trên "Times online", Howard cho rằng cuộc vận động cải cách Anh văn không phải là điều mới mẻ. Trong thời Ðệ Nhị Thế Chiến, đã có một người Ðan Mạch làm rồi. Ông này, một người rất giỏi Anh văn, thường hay chế giễu cách phát âm tiếng Anh bằng những bài báo ngắn đăng trên tờ Vrij Nederland, cơ quan ngôn luận tạm thời của Cộng Ðồng Hòa Lan Tự Do (lưu vong) ở Luân Ðôn. Theo Howard, ngôn ngữ dính liền với quá khứ, lịch sử, văn hóa... Sự thúc bách cải cách cách đánh vần tiếng Anh vừa táo bạo vừa xưa cũ. Nó hợp luận lý. Nó có thể được sự tán thành của nhiều người, nhất là những sinh viên học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (ESL). Nó cấp tiến và hiện đại. Nhưng nó sai lầm.
Kết thúc bài viết, Howard khẳng định: "Chúng ta không thể đánh vần tiếng Anh vì cái thú thưởng thức đồ cổ của những tay thông thái rởm (...) Thay đổi cách đánh vần sẽ cắt đứt chúng ta khỏi nền văn hóa cũng như từ nguyên học (etymology). Các tác phẩm của Shakespeare, Jane Austen và Roald Dahl sẽ phải được in lại với cách đánh vần mới. Thư viện sẽ trở thành một cái rừng rậm không cách gì vào được. Những từ Anh văn là một đạo quân mạnh mẽ, tập hợp thành các sư đoàn, trung đoàn và trung đội. Ðánh vần tự do sẽ biến chúng thành một bầy ngôn ngữ hỗn tạp và man rợ. Cách đánh vần không phải là cách mạng mà là tiến bộ. Nó thay đổi dần dần để phản ảnh những lối viết và phát âm mới. Nó đang thay đổi cho phù hợp với cái hồ lớn Internet và những cái ao nhỏ lời nhắn viết. Nhưng phát âm tùy tiện sẽ làm biến dạng và man rợ hóa Anh văn. Nó sẽ làm cạn kiệt cái dí dỏm, khôn ngoan, thi ca và lịch sử mà nó chứa đựng. Và điều đó không thể chấp nhận được".
Theo ý kiến của người viết, cái ông Philip Howard bảo thủ này khéo lo. Người Việt Nam chúng ta đã dùng chữ quốc ngữ với tất cả cách viết thay đổi toàn diện, không những không làm mất đi một chút truyền thống nào, mà còn giúp duy trì truyền thống. Người Trung Hoa đã có từ giản thể, cải cách từ tiếng Hán cũ mà kho tàng văn hóa của nó (chắc chắn là lớn hơn nước Anh và Mỹ nhiều) có gì suy suyển đâu.
Người viết hết sức ủng hộ công cuộc vận động này. Quý vị và các bạn nào cùng lập trường với tôi, tán thành cải cách cách đánh vần tiếng Anh, xin bỏ chút thì giờ vào thăm Website đặc biệt này tại "www.freespeling.com" để biết thêm đầy đủ chi tiết.
Ai không thích, thì cũng nên vào cho biết.
My frens, try it, ples!