1.

Tờ Người Lao Động (bản điện tử) ngày 24.9.2004 có đăng bài của tác giả Hiền Lương như sau:

Sự đổi mới của VN dưới mắt một nhà báo Singapore

Vừa qua, một số cá nhân và tổ chức quốc tế có thái độ tiêu cực đối với cuộc họp Diễn đàn Nhân dân Á – Âu tổ chức tại Hà Nội trước ngày họp Hội nghị Cấp cao Á – Âu (ASEM) lần thứ 5. Nhà báo David Koh của báo The Straits Times Singapore, cộng tác viên của Viện Nghiên cứu Ðông Nam Á Singapore, đã viết bài phê phán thái độ đó và ca ngợi công cuộc đổi mới tại VN. Bài báo viết:


(http://www.nld.com.vn/tintuc/the-gioi/100992.asp)


2.

Nguyên bản tiếng Anh bài của David Koh được dẫn trong bài của Hiền Lương như sau:

David Koh
The Day Civil Society Got its Nose Bloodied in Hanoi

The Straits Times, 21 September 2004

THIS month, international civil society got its nose bloodied in Hanoi.

To attend the Asia-Europe People's Forum (prelude to the Fifth Asia-Europe Meeting), members of Western civil society groups went to Hanoi expecting to interact with Vietnamese civil society.

They did not know that in its common meaning of a non-state sector, civil society does not really exist in Vietnam and, in any case, the Vietnamese government would not have made it easy for them. They expected the Vietnamese government to allow them limitless access to the People's Forum, but the host kept them out.

The visitors were exasperated, but this reflects a poor understanding of the political and social milieu that has been taking shape slowly since the beginning of reforms in 1986, called Doi Moi.

While Vietnamese who dislike the communist regime and who live overseas may have a different perspective, a large majority of Vietnamese today who have lived through either the war or the difficult period of the late 1970s to the late 1980s would say that life today has never been better.

The granaries and markets are full, the bank accounts are building up, more people own houses and the houses are bigger, farmers are getting better income and poverty rates have gone down. During this year's summer vacation, the growth in outward-bound tourism was exponential and higher than domestic tourism.

Recently, a real-estate company from Singapore thanked its rich Vietnamese clients for being the biggest customers of its high-end housing projects. Vietnamese parents are quietly sending their children, some as young as 10 years old, to schools overseas at their own expense.

Politically, there is much more space for alternative opinion and debate than before. The government has been consulting society and its professionals on important directions, and international development agencies have also played an important role in helping to craft government policies.

But non-governmental organisations are a misnomer in Vietnam because almost all have strong cooperative ties with the authorities that differ from the open confrontation often seen in civil society- government relationships elsewhere.

Earlier this year, the government drafted a new ordinance making it easier for associations to be formed. This was the state's recognition that there is a role for associations in doing things that the state is not so good at doing.

Are civil liberties and freedoms really badly trampled on by the state in Vietnam? For those who have been to Vietnam time and again over the last decade, surely the answer is 'No'. Although Vietnam is not the epitome of democracy and freedom, international civil society should take stock of its political and social developments and ponder over what is achievable and unachievable in the next decade.

In this way, expectations of international civil society can be moderated and there can then be a forward momentum in its relations with the Vietnamese government.

In this regard, there is much to be said about the appropriateness of the tactics that international civil society adopts towards Vietnam. Confrontation is less welcomed than a supportive attitude. International civil society should not have been surprised that even journalists were barred from the Asia-Europe People's Forum. Watch where you are going and how you are going, or you'll get a bloodied nose.

The writer is a fellow at the Institute of South-east Asian Studies, Singapore.
(http://yaleglobal.yale.edu/display.article?id=4547)


3.

Có thể thấy rõ là bài báo của David Koh được dịch và dẫn ra trong bài của Hiền Lương không hoàn toàn là bài báo của… David Koh! Nó là một nửa chiếc bánh mì của chiếc bánh mì, rất có thể là nửa ngon miệng hơn. Dù nửa kia có thể không ngon bằng, talawas xin dịch nguyên vẹn như sau:

David Koh
Ngày mà Xã Hội Dân Sự bị ăn đòn tại Hà Nội

Tháng này, hiệp hội Xã Hội Dân Sự ^[1] quốc tế bị ăn đòn tại Hà Nội.

Để tham dự Diễn Đàn Nhân Dân Á-Âu (People’s Forum, mở đầu cho ASEM, hội nghị cấp cao Á-Âu lần thứ 5) ^[2] , thành viên của các nhóm Xã Hội Dân Sự phương Tây tới Hà Nội, dự định sẽ trao đổi với nhóm Xã Hội Dân Sự của Việt Nam.

Họ không biết rằng Xã Hội Dân Sự, hiểu theo nghĩa thông thường là một khu vực phi chính phủ, không tồn tại ở Việt Nam, và kiểu gì thì chính quyền Việt Nam cũng sẽ gây khó dễ cho họ. Họ nghĩ rằng chính phủ Việt Nam sẽ cho phép họ thoải mái tiếp cận Diễn Đàn Nhân Dân, nhưng chủ nhà đã bắt họ đứng ngoài.

Những người khách rất bực mình, nhưng điều này cho thấy họ đã không hiểu rõ cái môi trường chính trị và xã hội chậm chạp hình thành từ khi công cuộc cải cách, được gọi là Đổi Mới, bắt đầu vào năm 1986.

Trong khi những người Việt không ưa chế độ cộng sản, hay những người Việt sống ở hải ngoại có thể nghĩ khác, thì phần lớn người Việt từng trải qua thời kỳ chiến tranh cũng như thời kỳ khó khăn từ cuối thập kỷ 70 đến cuối thập kỷ 80 đều cho rằng chưa bao giờ cuộc sống lại tốt đẹp như hiện tại.

Vựa thóc đầy, chợ đông, tài khoản nhà băng lớn dần, ngày càng nhiều người có nhà, nhà ngày càng to, nông dân kiếm được nhiều tiền hơn và tỷ lệ nghèo đói giảm. Trong kỳ nghỉ hè năm nay, du lịch nước ngoài tăng cấp số nhân, cao hơn du lịch trong nước.

Gần đây, một công ty bất động sản của Singapore đã cám ơn những khách hàng Việt Nam giàu có vì họ là những khách hàng lớn nhất trong những dự án xây dựng của công ty này. Những ông bố bà mẹ Việt Nam đang lẳng lặng gửi con ra nước ngoài du học bằng tiền riêng, có những đứa trẻ chỉ mới 10 tuổi.

Về mặt chính trị cũng có nhiều chỗ hơn cho những lập trường khác và cho tranh luận. Chính quyền tìm hiểu ý kiến của xã hội và của các chuyên gia về các hướng đi quan trọng, và những cơ quan phát triển quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thành lập các chính sách nhà nước.

Nhưng các tổ chức phi chính phủ là một khái niệm vô nghĩa ở Việt Nam vì gần như tất cả các tổ chức đều có những ràng buộc hợp tác với chính quyền, khác với sự công khai đối đầu thường thấy trong quan hệ giữa các tổ chức Xã Hội Dân Sự và chính phủ ở những nơi khác.

Đầu năm nay chính phủ phác thảo một điều luật mới nhằm tạo điều kiện dễ dàng hơn cho việc thành lập các hiệp hội. Đó là chính phủ đã nhận ra rằng các hiệp hội có một vai trò trong những việc mà chính phủ không thể làm tốt.

Vậy tự do dân sự có bị chính phủ Việt Nam chà đạp tàn tệ không? Đối với những người hay đến Việt Nam trong thập kỷ vừa qua thì câu trả lời dứt khoát phải là “không”. Mặc dù Việt Nam không phải là hiện thân của dân chủ và tự do, các tổ chức Xã Hội Dân Sự quốc tế nên công nhận những phát triển về chính trị và xã hội của Việt Nam và suy nghĩ thêm về những gì có thể đạt được và những gì không thể đạt được trong thập kỷ tới.

Như vậy, những mong đợi của Xã Hội Dân Sự quốc tế có thể hợp lý hơn và quan hệ của nó đối với chính phủ Việt Nam sẽ có được chiều hướng đi lên.

Trong khía cạnh này còn nhiều thứ phải nói về sự phù hợp của những phương án mà Xã Hội Dân Sự quốc tế áp dụng đối với Việt Nam. Thái độ đối đầu không có tác dụng bằng thái độ giúp đỡ. Xã Hội Dân Sự quốc tế không nên ngạc nhiên là kể cả nhà báo cũng bị cấm tham gia Diễn Đàn Nhân Dân Á-Âu. Đi thì phải nhìn xem mình đi đâu, đi thế nào, nếu không là ăn đòn.

(Tác giả là một thành viên của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore.)


4.

Dịch có phải là để thanh lọc những thông tin không vừa tai không? Tờ Người Lao Động và tác giả Hiền Lương hẳn có câu trả lời.

© 2004 talawas

---

^[1]Civil Society là một mạng lưới quốc tế gồm các nhóm công dân, tổ chức phi chính phủ, hiệp hội quần chúng… hoạt động ở khu vực được gọi là Khu vực thứ ba (để tách biệt với Khu vực thứ nhất do các chính phủ điều hành và Khu vực thứ hai do kinh tế thị trường chi phối). (các chú thích trong bài đều của talawas)
^[2]Xem thêm về Diễn Đàn Nhân Dân (06.9-09.9.2004) tại Hà Nội: http://www.laodong.com.vn/pls/bld/
display$.htnoidung(46,111551)
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/regionalnews/
story/2004/09/040909_vnpeopleforum.shtml