© www.talawas.org     |     về trang chính
tìm
 
(dùng Unicode hoặc không dấu)
tác giả:
A B C D Đ E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Ý Z
Xã hộitalaFemina
11.2.2004
Trịnh Thanh Thủy
Âm hộ độc thoại
 
Trước tiên ta phải nói, Âm Hộ không phải một từ xấu xa, tục tĩu. Nó là một từ thuộc về sinh vật học. Một thực thể y học. Một cơ quan sinh sản cần yếu. Không có gì là hư hỏng đồi trụy khi ta phải phát âm nó. Bây giờ chúng ta có thể thì thào bằng làn hơi từ đầu cuống phổi. Nào: ÂÂÂâââââmmmmm HHHộộộộộộộộ ...Lớn hơn tí nữa...hơn tí nữa ... Âm Hộ ...Giờ thì la lớn lên ...Âm Hộ ...Âm Hộ.

Không cần phải mắc cỡ.

Âm hộ độc thoại là một vở kịch nổi tiếng do Eve Ensler viết và đã đoạt giải kịch nghệ Obie Award. Nó được dịch ra 22 thứ tiếng và được trình diễn trên các đại hí viện khắp toàn cầu kể cả các nước châu Á như Trung Hoa và Ấn Độ. Những diễn viên điện ảnh lừng danh như Glenn Close, Susan Sarandon, Whoopi Goldberg, Winona Ryder, Lily Tomlin, Kate Winslet, Cate Blanchett, Melanie Griffith, Joely Richardson và Gillian Anderson đã thay nhau thủ diễn vở kịch độc thoại tại sân khấu New York và London.

Các trường đại học đã đón nhận nồng nhiệt vở kịch này trong những ngày V-Day dành cho phụ nữ. V-Day nghĩa là Valentine's Day, còn có nghĩa là ngày của Vagina,
của Âm Hộ. Lần nào cũng vậy vé được bán hết sạch. Khán giả phần lớn là nữ giới, phái nam cũng đến xem vì tò mò.

Ensler đã đứng ra quy tụ được môt nhóm phụ nữ thành lập tổ chức V-Day. Mục đích của hội là cổ động và hỗ trợ cho việc bảo vệ nhân quyền và chống đối hành động bạo hành phụ nữ đã và đang xảy ra trên khắp thế giới. V-Day là một tổ chức thiện nguyện bất vụ lợi dùng tiền trình diễn phần lớn cho các chi phí giúp đỡ nạn nhân bị bạo hành.

Eve Ensler hiện đang sống tại New York.

*


Chúng ta tự hỏi Âm hộ độc thoại có gì mà gây tiếng vang lớn như vậy?

"Tôi gọi nó là Âm Hộ vì tôi muốn mọi người đáp ứng tiếng kêu của nó.", Eve Ensler nhấn mạnh.

Để thực hiện vở kịch này bà đã qua Bosnia phỏng vấn những phụ nữ còn sống sau cuộc chiến tàn khốc 1992-1995 giữa lòng Âu Châu. Đây là một tài liệu sống nhắc nhớ những hành động man rợ của kẻ chiến thắng. Nó quy trách nhiệm những người Serbian đã dùng sức mạnh hiếp đáp và đặc biệt là sử dụng hiếp dâm như thứ vũ khí dã man, phi nhân bản nhắm vào thường dân vô tội. Nó còn mang những thông điệp khác hơn là tố cáo tội ác của chiến tranh.

Ensler đã khéo léo mài dũa và sắp xếp những tài liệu bà tìm được vào hàng loạt các hình ảnh bạo lực và chân dung đặc thù của những người tị nạn. Hình ảnh bà nắm bắt được đã thoát ra ngoài khuôn sáo ước lệ của những câu chuyện rẻ tiền. Nó chuyển tải kinh nghiệm đau thương u uất của con người trong một kiếp nhân sinh.

Âm hộ độc thoại là một bi-hài kịch năng động mà bạn không nhịn cười và nén xúc cảm được. Tất nhiên nó còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo tuyệt vời. Những mảnh kính vạn hoa đủ màu sắc lịch sử văn hoá của các dân tộc. Một bài thơ, bài luận chiến, phương thuốc xoa dịu cơn đau và cũng là một hòa ước.

Đây là một trích đoạn lược dịch của Âm hộ độc thoại nói lên kinh nghiệm đau thương
của một phụ nữ Bosnian. Người đã bị hiếp dâm trong số 70.000 phụ nữ bị hiếp dâm trong cuộc chiến Bosnia. Nó là một khúc bi ca, một bài thơ rỉ máu.

Âm hộ tôi chính là ngôi làng của tôi.

Nó, màu xanh lá mạ. Nó, cánh đồng hồng nhạt ngập nước, bò gọi bình minh, ánh dương trễ muộn, thảm rơm vàng óng nơi tay người tình vuốt ve.

Có cái gì rất lạ giữa hai chân tôi. Tôi không biết đó là gì. Tôi không biết nó ở đâu. Tôi KHÔNG chạm vào nó nữa. KHÔNG từ bây giờ. KHÔNG từ ngày đó. Và có lẽ mãi mãi.

Âm hộ tôi đã trò chuyện không ngừng, nhiều, nhiều lắm. Thật có nhiều điều để nói. Những từ ngữ cũng đang cố gắng nói và nói không ngừng "Ừ, phải, phải".

KHÔNG từ ngày tôi mơ thấy có con thú chết bị khâu dính trong đó với một sợi cước đen dầy cộm. Mùi tử thi vẫn ở đấy không bao giờ tan. Âm đạo tôi bị xé rách và chảy máu không ngừng thấm xuyên những chiếc áo đẫm ánh nắng hè.

Âm hộ tôi hát bài đồng dao thơ ấu. Bài ca cỏ nội rộn tiếng chuông rung nơi cổ những chú dê con. Bài ca của cánh đồng thu hoang dã. Bài ca âm hộ. Những bài ca âm hộ tỉnh nhỏ thân quen.

KHÔNG từ lúc bọn lính đặt họng súng dài của chúng vào nó. Lạnh quá, nòng súng thép tê cóng tim tôi. Nó rối loạn thần trí không biết khi nào chúng sẽ lẩy cò, khai hoả. Lại thêm một bọn 6 thằng, 6 cái khẩu trang đen, 6 cái cán chổi.

Âm hộ tôi lội dòng sông lớn, cố chùi rửa dòng nước rỉ ra trên những hòn đá được nung bởi ánh mặt trời. Chùi đi chùi lại, chùi tới chùi lui.

KHÔNG từ phút tôi nghe da thịt rách ra. Nó thét lên tiếng thét vết thương xót cùng cực khi gặp chất chua acid của chanh. Một mảnh âm hộ đứt rời còn nằm trong tay tôi. Một phần môi của nó giờ đã khuyết, đã đứt lìa.

Âm hộ tôi một ngôi làng ngập nước còn sống. Âm hộ tôi thị trấn thân thương.

KHÔNG từ khi bọn lính đã 7 ngày liên tiếp thay nhau để lại trong tôi những con tinh trùng dơ bẩn, kể cả mùi phân và mùi thịt hun khói . Tôi trở thành một dòng sông độc chất đầy máu mủ tanh tưởi cá ươn mùa màng rụi chết.

Âm hộ tôi một ngôi làng sống đẫm nước. Họ tràn đến xâm lăng, đâm chém và thiêu rụi tất cả.

Bây giờ tôi không chạm đến nó nữa.

Không buồn thăm hỏi.

Giờ tôi sống ở đâu đó.

Tôi cũng không biết đó là đâu.


*


Âm hộ độc thoại đã nói lên được những sự thật trần trụi phũ phàng. Nó tập trung vào đối tượng là những vấn đề của phụ nữ. Nó có thể gây ngạc nhiên cho những kẻ trí thức đạo đức giả trong chúng ta kể cả người đã từng đối xử không đẹp với phụ nữ.

Vở kịch gồm hàng loạt những mẩu độc thoại thường do 4 diễn viên nữ và 1 người điều hành.

Những mẩu độc thoại này do Eve Ensler thâu thập được nhờ phỏng vấn trên 200 người phụ nữ từ khắp nơi trên thế giới. Bà có ý định giải phóng phụ nữ ra khỏi những cảm giác hổ thẹn xấu xa về âm hộ và đời sống tình dục.

Vở kịch bắt đầu bằng mẩu độc thoại thú vị của một cụ già 65 tuổi người Parsi. Cụ đã từng có kinh nghiệm đạt đến tuyệt đỉnh ái ân trong quá khứ. Cụ nói về sự kiện cụ thường cười nhạo khi còn trẻ tuổi, thuở của nhựa sống căng đầy.

Lòng bạn sẽ quặn xót với tiếng rên đau phát ra từ phía hậu trường khi bạn được nghe những mẩu chuyện ngắn về hiếp dâm, kỳ thị phái tính cũng như âm hộ bị thiến.

Bạn có biết rằng hàng năm hơn 500.000 phụ nữ bị hiếp dâm ở Ấn Độ và hơn 65% phụ nữ ở Phi Châu phải chịu khổ hình cắt đi bộ phận sinh dục của mình từ khi mới sinh (hoặc thềm âm hộ bị khâu dính vào nhau để che đi âm hạch).

Việc cắt âm hạch (thường được gọi là hột le) mang tới hậu quả là sự đau đớn cùng cực, dễ bị băng huyết, âm đạo rách, cơ vòng bị hở, kích thích tố cơ thể mất cân bằng, nguy cơ nhiễm trùng đường tiểu kể cả phong đòn gánh hoặc có thể mất mạng khi sanh nở và tuổi thọ bị thu ngắn hơn những phụ nữ ở các nơi khác.

Mục đích chính của việc thiến là tiết giảm hay làm mất đi cảm xúc của âm hộ.

Bạn có biết?

Âm hạch rất tinh khiết. Đúng như mục đích của thượng đế đã cố tình cấu tạo nó cho con người là cảm giác sung sướng và hạnh phúc. Nó là kết hợp của 8000 thần kinh cảm xúc. Cao hơn hết tất cả các nơi nhạy cảm khác kể cả đầu ngón tay, môi và lưỡi.

Nhiều và nhiều gấp hai lần con số thần kinh cảm giác có trên dương vật của nam giới. Vì vậy "Ai cần tới khẩu súng lục làm gì khi chúng ta có trong tay khẩu súng máy bán tự động."

Ensler đã so sánh sự nhạy cảm của phái nam với khẩu súng lục và của phụ nữ với khẩu súng máy bán tự động. Súng lục phải mất thời giờ mở ra, lắp đạn rồi mới khai hoả từng phát một trong khi súng máy đạn lắp cả băng, có thể khai hoả bất cứ lúc nào và bắn ra hàng loạt.

Bạn sẽ được nghe câu chuyện về những tuyệt đỉnh hoan lạc khác nhau mà người phụ nữ đạt được. Và chuyện của một người phụ nữ trở thành người đồng tính vì không có người đàn ông nào mang được hân hoan, sự vừa lòng trong niềm vui chăn gối đến cho cô. Vì họ chỉ biết thoả mãn tình dục của chính họ. Họ ích kỷ, chỉ nghĩ đến họ mà không cần biết đến người chung chăn gối cũng cần phải đoạt được khoái cảm song hành.

Toàn thể mẩu độc thoại bày tỏ ước vọng được yêu chiều và việc phụ nữ muốn được đối xử ra sao, ước muốn và cảm nhận của họ như thế nào. Đây là những điều phái nam cần nghe trong việc mưu cầu hạnh phúc song phương.

Âm hộ độc thoại mở được cánh cửa bí ẩn chốn thâm cung người phụ nữ đã đóng im ỉm từ lâu. Nó thổi được làn gió mới, thay được ý nghĩ của nhiều phụ nữ trước đây từng thù ghét, mặc cảm về bộ phận sinh dục của chính mình.

Một cô gái rất ghét âm hộ của mình. Cô được giáo dục từ thưở bé rằng bộ phận sinh dục của phụ nữ rất xấu xa khiến cô nhìn nó với ước muốn từ bỏ nó lập tức. Cô tập quên nó và huấn luyện chính mình xem nó như đồ đạc, vật dụng trong nhà như tấm thảm da báo, chiếc khăn trải giường hay cái khăn tay lụa. Cho đến một ngày cô gặp Bob. Bob là một người đàn ông tầm thường hơn tất cả những người đàn ông mà cô từng gặp.

Thì ra Bob yêu âm hộ. Anh thích mùi vị, cảm giác của nó nhưng đặc biệt nhất là nhìn ngắm nó. Anh nhìn nó chăm chú. Lần đầu chung đụng với tôi, anh bảo anh muốn ngắm tôi. Tôi nói "Em đây này". Anh lắc đầu "Không phải em". Tôi kêu "Thì bật đèn lên". Trong bóng tối tôi thầm tức giận "Chắc có lẽ hắn là một tên bệnh hoạn". Bob bật đèn sáng và nói "Xong rồi, anh đang sẵn sàng để ngắm em". Tôi vẫy Bob lại "Em đây, lại đây, em đây". Anh ấy bắt đầu cởi quần áo tôi. Tôi chợt la lên: "Bob, anh làm gì vậy?". Anh trả lời "Anh muốn nhìn em" . Tôi bảo "Không cần, chỉ vào là được rồi." Anh khăng khăng "Không anh muốn ngắm xem em đẹp như thế nào."

Bob làm tôi thẹn đến chết được. Tôi nói "Sự thân mật kiểu này kỳ cục quá, anh chỉ cần vào trong là được rồi". Anh cương quyết " Không, nó chính là con người của em, anh phải nhìn nó". Tôi nín thở và anh ấy bắt đầu ngắm. Anh thở gấp, cười thật tươi, nhìn rất chăm chú và cuối cùng là sững sờ. Sắc mặt đổi màu, cái nhìn khác hẳn, anh giống một con hổ đói, một ác thần.

Anh la lên "Em đẹp quá". "Em lịch thiệp, ngây thơ, thẳm sâu và hoang dã". Tôi hỏi: "Anh đã thấy những gì?" Anh nói như người đi guốc trong bụng tôi "Anh đã thấy nó, nhiều và rất nhiều". Anh tiếp tục ngắm và ngắm cả giờ đồng hồ như đang nghiên cứu một tấm bản đồ tìm đường hay một nhà thiên văn đang quan sát mặt trăng. Anh ngó trừng trừng vào mắt tôi, nhưng không, âm hộ của tôi chứ. Dưới ánh đèn, tôi thấy anh đang ngắm tôi với vẻ thích thú vô cùng của sự lột trần thầm lặng. Tôi bắt đầu thấy phấn khích và ẩm rêu. Tôi nhìn được chính mình khi anh thấy tôi trong suốt. Tôi bắt đầu cảm nhận được cái đẹp và sự thơm ngon phảng phất đâu đó. Bob đã không chán ghét và sợ hãi tôi. Tôi bắt đầu lớn dậy, bùng vỡ, tự hãnh diện và bắt đầu yêu âm hộ.

Bob và tôi cùng chung một con đường: đường âm đạo.

Và anh đã đánh mất chính anh trong đó...............chúng tôi cùng mất hút.

Bạn sẽ không cầm được nước mắt khi nghe chuyện người phụ nữ bị bạo hành bởi một người bạn thân của cha cô lúc cô còn bé. Mẹ cô lại đổ thừa lỗi đó do cô vì khi ấy cô chỉ là đứa bé vô tội không biết tự biện hộ cho mình.

Ensler cũng nhắc nhở đến câu chuyện của một người phụ nữ Việt nam mà bà tình cờ nghe được sau một đêm trình diễn ở Nữu Ước.

Chuyện xảy ra lúc cô mới 5 tuổi. Cô bị té vào một vòi cứu hoả khi đang chơi đùa với bạn cô. Âm đạo cô bị xé rách và tổn thương. Lúc ấy, sợ quá không biết phải làm gì cô bèn giấu chiếc quần lót đẫm máu xuống dưới giường. Mẹ cô thấy được và đinh ninh cô bị hiếp dâm. Khi đứa bé 5 tuổi chưa biết nói chữ "vòi cứu hoả", nó không biết giải thích với bố mẹ chuyện gì đã xảy ra. Cha mẹ cô đã đổ tội cho người anh trai của bạn cô đã hiếp dâm cô. Từ đó cha cô không bao giờ để mắt tới cô. Ông xem như đời con gái của cô đã vất đi. Cô đã thành đàn bà. Ông tuyệt đối không bao giờ ngó ngàng tới đứa con gái yêu quý của mình nữa.

Hiện cô mới đến định cư tại Hoa Kỳ và hoàn toàn không biết tiếng Anh. Chữ "trinh" quả còn làm nhiều người con gái Việt nam khốn khổ.

Âm hộ độc thoại dẫn chúng ta bắt đầu đi từ nỗi đau của người phụ nữ phút dậy thì (kinh nguyệt), đến khi cảm nhận được cái đẹp của tình yêu, rồi khám phá ra thân thể mình cho đến lúc thực hiện sứ mệnh thiêng liêng trong thiên chức "làm mẹ". (Nhà thơ Nguyễn Đăng Thường có dịch mẩu độc thoại "Lúc tôi trong phòng" cho thiên chức "làm mẹ" ở tạp chí Thơ số mùa xuân 2002). Tất cả cuộc hành trình hiện thực này vừa kỳ lạ, vừa trữ tình, rùng rợn mà lại gây nhiều xúc cảm.


Những từ ngữ khác nhau trên thế giới dùng để gọi Âm Hộ cũng được nhắc nhở. Có cả tiếng lóng, ẩn dụ, nghĩa bóng, tục và thanh.

*


Tại sao chúng ta cần xem vở kịch này?

Vì phân nửa thế giới chúng ta sống là phụ nữ. Vì chúng ta là phụ nữ. Vì mẹ, con gái và người thân chúng ta là phụ nữ. Bạn có thể ngồi yên khi họ bị ngược đãi hay đối xử bất công không? Thế giới không thể phát triển nếu chúng ta không đối xử với phụ nữ như một phần thân thể của chúng ta và đặt họ vào vị trí xứng đáng với vai trò của họ.

Vì vậy chúng ta nên xem vở kịch này vì chúng ta hiểu môt điều:

Im lặng đồng nghĩa với cái chết

Mỗi người trong chúng ta có thể làm thế giới thay đổi. Chúng ta tiếp xúc với phụ nữ mỗi ngày. Nếu chúng ta bắt đầu nghĩ và mẫn cảm nhiều hơn với họ, thế giới chung quanh chúng ta sẽ tự nhiên trở thành một nơi tốt đẹp hơn.


Tài liệu tham khảo

Eve Ensler, The Vagina Monologues (Bạn có thể tìm mua vở kịch bản Anh ngữ này trên net dưới dạng CD hay sách được in ấn hoặc dưới hình thức sách điện tử địa chỉ www.amazon.com, hoặc tìm đọc bản dịch tiếng Việt của Hoàng Ngọc Tuấn "Những cuộc độc thoại của Âm Đạo" vừa bắt đầu đăng nhiều kì trên Tiền Vệ (www.tienve.org)

© 2004 talawas