Chương Bốn

Sự nghiệp. Những xứ tuyết

Bao nhiêu tình thương cũng là không đủ, tôi vẫn ngậm ngùi rằng thế. Tôi không sao biết mang quà gì cho khỏi bẽ mỗi dịp Tết ngồi giữa bố mẹ anh chị em dâu rể nhà vợ, nên thường đến tay không và huy động kho tiếu lâm trợ lực, lâu dần người ta thôi chờ đợi quà cáp ở tôi. Tôi không chở cô ấy chiều thứ bảy đi vòng Bờ Hồ xem người ta ăn kem, không ngược Hồ Tây xem người ta hôn nhau bạt ngàn. Tôi không đưa Vân và Kiều đi tảo mộ, đi công viên ngồi đờ trong hoa cười của ông thợ ảnh. Tôi không để tóc râu mắt nhìn sáng quắc cho vợ con tôi được ru trong hào quang một nhân vật lớn. Không mời các tên tuổi ngân vang về nhà uống rượu. Không chửi nát thiên hạ để vợ tôi sướng tai. Không kể chuyện giang hồ để các con tôi tròn xoe mắt. Không có gì hấp dẫn ở tôi hết. Thậm chí tôi không có nổi một bức ảnh chụp ở nước ngoài để treo lên bốn bức tường nghiêng: tôi không có sự nghiệp.

Ba phần tư cán bộ khoa học Viện tôi có sự nghiệp. Có ảnh chụp ở những xứ tuyết. Ảnh nào cũng cho thấy họ cười trong công viên và trên quảng trường, với măng tô thật dài trên nền trắng xoá. Người Việt chúng ta không thích sự độc đáo. Người Việt chúng ta thích giống nhau. Xe đạp thì màu xanh lơ, xe máy thì cùng Giấc Mơ Tím; nhà một thời cùng vuông vức mái bằng như trại lính, bây giờ cùng trổ tháp Alibabạ; giường cùng kiểu Đức gỗ lát, ấm chén cùng Trung Quốc hoa leo; thết người sống cùng sáu đĩa bốn bát, đãi người chết cùng vòng hoa ni lông cho được bền; đàn bà cùng slip Bông Hồng Thái Lan, đàn ông cùng ba con năm, ba con ba, và trẻ em cùng Đô Rê Môn. Người đã vậy, thần linh trong đền chùa miếu mạo và trên điện thờ ở nhà chúng ta cùng hình thù giống nhau, đứng ngồi giống nhau, tiêu cùng một loại tiền và lắng nghe cùng một bài cầu xin in sẵn của chúng sinh đệ tử. Tính tập thể là một cái gì cao hơn lí trí.

(Khi Sến hỏi chuyện nước ngoài, tôi ngượng ngùng bảo mình chưa bao giờ đặt chân ra ngoài biên giới. Tôi thuộc một phần tư còn lại ở Viện, một phần tư nội địa, gồm: bác lao công, anh lái xe, cô thủ quỹ, cô văn thư, cô tiếp tân, cô thủ thư, chị đánh mày, chị chữa mô rát, ba tập sự, Đoài, ông Thân, và hai đồng nghiệp nữ. Không biết hai cô này là chuyên gia về vấn đề gì mà cứ đến Viện là sà ngay vào chiếc bàn Liên Khu đọc tất cả các loại báo tiếng Việt. Đọc một tờ, ngồi lên những tờ khác đúng như nghĩa của từ xí chỗ, giằng được tờ báo dưới mông hai cô ấy ra là có thể mắc tội cưỡng dâm.

Cho nên Sến nói, trông anh nội địa lắm, nghe chưa. Cho nên Sến khoe, ngoài đường khối người tưởng em là Việt kiều, trẻ con chạy theo từng đàn, chắp tay xin ma đam thương như tế sao. Sến lại nài, mình đi chụp ảnh thông tấn xã đi anh, có tháp Ép Phanh nghiêm chỉnh. Tôi đã lấy cớ Paris không mấy khi có tuyết để đánh bài chuồn. Hôm ấy ở Hà Nội là ba mươi chín độ trong bóng râm, bốn mươi ba độ dưới nắng, lòng nào em khoác chiếc măng-tô muôn thuở của studio, giẫm lên tuyết mượn, ngả đầu vào tháp Effel vay! Hôm ấy tôi gọi thẳng em là Marie Sến. Em cười ngặt nghẽo. Em thích cái Marie. Tên Pháp hở anh? Ừ, tên Pháp. Ừ, bên Tây. Em yêu sự uyên bác đểu giả của tôi. Mắt em đã lại ngời lên rồi, hai cánh mũi phập phồng như cánh bướm. Em có hiểu gì đâu, rác người ta nhặt còn bán lại được, những kiến thức vụn tôi mót chỗ này chỗ kia chẳng dùng vào chỗ nào, nay được dùng vào em là phúc lớn. Em có hiểu gì đâu, lời tôi mơ hồ, hồn tôi đi lung tung, chân tay tôi thừa ế như thịt phản chợ chiều.

Một mảnh thôi, một mảnh rởm made in Tây, đặc biệt là Tây Pháp, cũng đủ khua rộn rã những giấc mơ Việt. Tôi trách Sến làm sao được. Chính tôi cũng thế, nước Pháp không nghe tôi nói giọng mũi học lỏm entre nous soit dit, c’est-à-dire, quant à moi, il me semble, alors, voilà, peu à peu, ensuite, vous avez raison, oui, c’est ca, nhưng ngồi ở Hà Nội ít ra tôi cũng cảm thấy đương kim mình thuộc giới quý tộc Nga thế kỉ mười chín.

Rồi Sến xuất hiện lần thứ hai ở cầu thang chúng tôi. Vẫn mắt, má, môi, cằm rực rỡ ấy, vẫn hai nốt ruồi, nhưng tất cả nống lên như bánh ga tô ba tầng ở phố Thợ Nhuộm, tôi không nói ngoa, một lớp kem ba li trắng nhoét làm nền, vô số hoạ tiết xanh đỏ tím, tôi ngỡ một mợ cất công đi mở phủ, và chất ngất ngự trên tất cả là cái kì quan tóc, một búi mấy vòng dăm bảy lọn hững hờ buông, với cặp chùm lược xíu lại còn trâm. Sến có phép gì mà tóc dài qua đem, tóc duỗi tóc co, mỗi lần gặp em một tóc?

Tôi nghe thoảng tiếng gió chào anh dọn đường cho một cơn bão nước hoa ào ạt kéo qua và rớt lại đáng kể. Hoặc là cái mũi của tôi nội địa mũi ngồi đáy giếng, hoặc Sến cho rằng phải khử mùi cho môi trường quanh em bằng thứ thuốc phun nồng độ ghê gớm đến thế. Tôi tự hỏi vì sao hôm trước tôi có thể phải lòng mợ nạ giòng sùng sục này. Dù chỉ để dâm ô chớp nhoáng thì bới đào qua lớp kem vữa trát ngoài đến được thịt da mùi vị thật của mợ ấy cũng khó khăn mệt mỏi còn thiết gì nữa.

Trên đầu tôi chuông đã bính boong, duy nhất hàng xóm xế bên trái tôi dùng chuông cửa, nhà tôi chẳng hạn thường mở toang hoác cho đủ ô xy bình quân mỗi đầu người. Sến đã ỏn ẻn “nghe anh Đoài giới thiệu anh sắp đi”, và thằng Hồng đã trọ trẹ “vâng mời chị vào” lịch sự phát tởm. Thế là từ Đoài sang nhà tôi, từ Đoài sang Đủ, từ Đoài sang Hồng, bố con ông Thân cũng sắp đến lượt, ở Hà Nội quả là không ai giữ được gì lâu cho riêng mình. Sến xuất hiện giữa chúng tôi sáu thằng đàn ông tuổi từ sáu chục đến hăm mốt, những ông bố cùng những ông con, những hàng xóm và đồng nghiệp, những địch thủ và chiến hữu. Bao nhiêu tầng quan hệ cá nhân và xã hội chồng lên, kiếp nhân sinh bẹp gí của chúng tôi bây giờ được cái bơm ái tình bơm lại cho phồng và sẽ nổ tung vì quá áp. Anh cán bộ thoát li không biết rằng mình đã mời cơn bão tên là Marie Sến đến hoành hành ở khu cầu thang tập thể bốn hộ chúng tôi Làm sao anh ta biết nổi! Chẳng có gì trong cái lí lịch nhạt phèo phèo của anh ta báo trước tình yêu không hẹn này. Chẳng có gì trong cuộc sống hờ của chúng tôi báo hiệu một cơn đại bùng nổ… Nhưng chuyện còn dài, bây giờ hãy quay về với Sến trước cửa nhà hàng xóm xế bên trái tôi.

Nếu biết Sến đến gặp y, tôi đã mách em cách gây ấn tượng. Thằng trẻ trai ấy thuộc lớp cán bộ nòng cốt của tương lai. Y không dí dỏm như Viện phó, mẫu của y là gentleman lạnh lùng. Thằng ăng-lê xứ Nghệ này đánh giá cao những tảng băng, cứ nhìn vợ y là rõ. Từ những xứ tuyết, y tậu về một tinh thần văn minh sang trọng. Cái sang của y không giống cái sang của đám thanh niên đi Đức gặp may trở về, đám ấy huỳnh huỵch xây nhà hai tầng có ban công treo những bóng điện li ti rồi trang hoàng phòng khách bằng xa lông đệm mút và tủ tường bày ra muôn ngàn vật dụng có giá, thế thôi, đám ấy có một cơ hội giàu sang duy nhất quá ngắn ngủi trong đời, chưa kịp sang cho thoả, chưa ngấm máu sang đã rơi trở về ngày thường Hà Nội. Cái sang của y cũng khác của ông Viện trưởng. Ông Viện trưởng nhà ở phố lớn, trên lầu cao, đến được với ông phải men theo giường ngủ của một gia đình tầng dưới, nhảy qua vô khối thùng nước gạo và chậu rác ở sân trong, sờ soạng một cầu thang xoắn, băng qua mâm cơm của một gia đình tầng hai và sờ soạng tiếp một cầu thanh xoắn. Đến nơi, khách đơn sẽ ngồi vào một trong hai chiếc ghế bành màu ghi còn nguyên lớp ni lông bọc ngoài, ghế kia phần chủ; khách đông sẽ dùng ghế nhựa trắng muốt mua ở phố Hàm Long kê sát tường. Khách sẽ uống trà trong sứ Trung Quốc, uống rượu trong thuỷ tinh Tiệp Khắc và gạt tàn trong nhãn hiệu Métropole Hotel, sẽ thỉnh thoảng nhìn trộm mình trong chiếc gương bầu dục Hồng Kông và nhân tiện kiểm tra ngày tháng trên tờ lịch có bức Van Gogh tự hoạ, sẽ ngưỡng mộ cái sập gụ nằm ềnh ra giữa nhà và hỏi thăm chiếc tủ lim ba cánh sừng sững như ba ông hộ pháp, sẽ đưa tay khẽ đụng vào đầu Gandhi đặt cạnh chân Nữ thần Tự do, hai thần tượng này đội một con Matrjoshka cực lớn. Khách sẽ được nhắc nhở bởi một chiếc đồng hồ Gimiko mạ vàng có hai con ngựa phi nước đại, và sau khi từ biệt ông Viện trưởng bằng xương thịt có thể quay ra chào ông Viện trưởng khổ mười tám hăm bốn trên tường, măng tô thật dài, đăm chiêu bên một dòng sông xứ tuyết.

Ông Viện trưởng có thể tiếp khách trong quần pijama phía dưới, áo len phía trên, mà không thấy gì bất tiện. Ông là một người Việt điển hình, nhặt nhạnh khắp nơi trên thế giới và sống chen chúc với những vật dụng tuỳ tiện của mình, nhà ông giống một cửa hàng bán đồ lưu niệm đông tây kim cổ. Dân thường chúng tôi nhặt chỗ này một tí chỗ kia một tí, miễn là dùng được, không vứt đi đâu cái gì. Nhà chúng tôi lủng củng tạm bợ. Dân sang các ông cũng nhặt chỗ này một tí chỗ kia một tí, miễn là bày được, không vứt đi đâu cái gì. Nhà các ông hỗn độn và cũng tạm bợ chẳng kém. Hồng khác chúng tôi và các ông. Y không tha những mẩu xú-vơ-nia từ mọi xó xỉnh về làm tổ. Y thích sang trọng một lèo, tôi đánh cuộc là quần áo lót của y cũng không phá cách, triệt để tận nơi chót cùng như thế thì không còn là người Việt.

Quả thật tôi ngỡ vừa thoát địa phận Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam một hôm được mời sang chơi nhà anh hàng xóm xế bên trái. Tôi ngọ ngoạy di chuyển như cục bụi khổng lồ duy nhất trong căn hộ tuyệt vô trùng, mi li mét nào cũng ngời tinh thần khai sáng của y. Tôi quay sang trái, tôi quay sang phải, tôi dán mắt lên trần gục mặt xuống chân, có thể thấy là tôi đã rất cố gắng tự trọng bằng nụ cười tỉnh bơ, chủ nhà cũng tỉnh bơ, thằng đểu, nhưng tôi biết khí phách thày đồ của mình trong suốt cuộc viếng thăm đã theo cái máy thông khí trong nhà bếp của y mà bay đi mất. Tôi có thể gọi tên gần đúng một nửa đồ vật trong nhà y, vì chí ít thì y cũng là một con người tương tự tôi, cũng nằm giường ngồi ghế soi gương và ăn uống bằng cốc chén bát đũa. Nhưng một nửa còn lại, trong đó có cái máy thông khí tôi nhìn đầy lo ngại, cũng như tập hợp đồ make up của Marie Sến, tôi biết đại loại chúng là những vũ khí tối tân yểm trợ cho người ta vững tin ở mình, nhưng từng thứ một dùng vào việc cụ thể gì thì tôi xin chịu. Trong khi đợi cà phê máy espresso, y không dùng phin như lũ chúng ta, Hồng cho tôi biết tên cái máy thông khí bằng tiếng Anh, như thế mỗi lần quạt chả vợ y không phải ra cầu thang làm mất vệ sinh chung. Tôi bảo, thảo nào nhà ông Tuất ở trên đầu y cứ thơm lừng mùi thịt nướng, ông ấy đã phá băng ống thông khói để có chỗ cho một cái chạn. Hồng đáp, ông ấy phải tự chịu trách nhiệm cho việc làm của mình. Con gái lớn của Hồng, Bội Lan, bình luận: “Càng tốt. Nhà ông ấy làm gì có chả nướng mà ăn.” Hôm ấy Hồng và tôi ngồi uống cà phê trong căn phòng y trổ thêm ra ba mét từ ban công. Tôi bảo, ai cũng vươn ra thế này thì cái nhà đổ kềnh. Y đáp, vấn đề là ở chỗ không phải ai cũng có thể vươn ra như thế, thằng đê tiện, câu cú của y bao giờ cũng đầy đủ, ngữ pháp đứng đắn, y nói tiếng Việt không như người Việt. Trọ trẹ và lịch sự phát tởm. Y còn vươn tiếp trên mái hiên che lối vào mỗi cầu thang làm phòng cho hai cô con gái, nếp văn minh của y không chấp nhận vợ chồng con cái khách khứa và tổ tiên chung đụng gần gũi nhau. Ăn ở lộn bậy như lũ một phòng chúng ta hẳn là vô luân lắm.

Nếu biết Sến đến gặp y tôi đã chuẩn bị cho em cách để nguyên guốc mà gõ lên bốn chục mét vuông thảm len và trước đó nhất thiết em nên lội qua ngõ chợ Khâm Thiên hoặc phố rác Triệu Quốc Đạt, hãy tương cả cái thành phố bẩn thỉu người và phân người đuổi nhau từ trong nhà ra ngoài đường này lên lớp lót chân êm ru của y, hãy cho y biết những chú chuột cống ngạt thở trong nước cống có thể lắc lư vui mắt thế nào và thế nào là những hạt sạn xinh xinh trong bát bún rong mà chúng ta vẫn lùa vào họng ngay trên hè phố. Như thế mới xứng là người Hà Nội cuối thế kỉ. Như thế thằng trẻ trai trưởng giả đó mới lưu ý đến em. Hoặc em phải đứng đầu danh sách chị em thượng lưu, nghĩa là giống hệt một nữ tiếp viên hàng không quốc tế hay nữ thư kí nhà băng Pháp đóng tại Hà Nội. Thế thôi. Giới thượng lưu của chúng ta dừng ở đấy, mỗi tháng từ năm đến mười vé, cũng là xa vời với cánh chân đất chúng tôi. Nhưng Sến sẽ chẳng nghe đâu, em bướng nắm, bướng nắm, em sẽ bỏ lời tôi xót xa ngoài tai, sẽ hăng hái rong ruổi làm con thoi tự nguyện nối một nhúm giàu sang với đám đông cùng khổ của xứ sở này, sẽ là hạt giống hiếm hoi của nếp trung lưu tương lai, sẽ là hi vọng của chúng ta, chúng ta cần một nếp trung lưu cố chấp, thiển cận, tầm thường và ham làm trưởng giả. Nếu không, đám dân đen bên dưới trong đó có tôi biết lấy đâu làm đích vươn lên? Nếu biết Sến đến gặp y tôi đã khuyên… Nhưng em sẽ chẳng nghe đâu, tôi lại thấy em bĩu dài: nghe chưa, ai đời đi ghen ăn tức ở, rởm lắm. Sến sẽ vặn hỏi, sao anh không tự đi mà làm? Vì em biết rõ, tôi không làm gì hết, nhổ một cái lông chân mà lợi thiên hạ tôi cũng không, tôi là một thằng trai Hà Nội trung niên bô lô nhếch yêu nhất cái nhàn, tôi đại diện tới cùng triết lí nhân sinh thong thả của phương Đông; tôi thà no một nửa dạ dày, nửa kia thổi lên khâu lại, phết màu, thả lên trời làm bóng bay cho sướng mắt còn hơn bận rộn cũng chỉ vì mưu sinh.

Muộn mất rồi, bây giờ thì Sến cũng đang ngọ nguậy di chuyển, con giống Trung Thu sặc sỡ vụng về và có lẽ hơi béo, chân trần rón rén, bảng màu chói chang phô nhất trong căn hộ tuyệt hài hoà không mi li mét nào phản lại mi li mét nào của y. Chắc chắn Sến đang đờ đẫn ngắm tuyết xịn trong những công viên những quảng trường. Chắc chắn y đã mở máy thông khí. Nhà ông Tuất tầng trên hôm nay thơm lừng mùi nước hoa rẻ tiền Marie Sến.

Sến còn đến bính boong ở xế bên trái nhà tôi nhiều lần nữa, em luôn sẵn thư cần gửi đến những xứ tuyết. Tôi tin đấy là lí do chính đáng, người Việt chúng ta ai cũng sẵn ít nhất một người bạn một người thân ở ngoài biên giới. Sến chọn thằng Hồng là phải. Bộ dạng, câu cú và cái mặt tròn sáng sủa của y đại diện tốt cho một nền khoa học xã hội Việt Nam mang tầm vóc quốc tế thời mở cửa. Số lần đi nước ngoài mỗi năm ở y nhiều hơn số lần ngủ với vợ. Với Sến y là một chuyên gia lớn. Một sự nghiệp lẫy lừng. Tôi bảo, thằng đó không kể nổi tên các triều đại Việt Nam theo đúng thứ tự. Sến cười hơ hớ: “Cần gì, ông Tây nào sang đây kể lộn tùng phèo các triều vua Tây em cũng gật tuốt”. Tôi lại bảo, thằng đó thời trước lảm nhảm về phong trào công nhân, bây giờ tí toét văn hoá dân gian, mẹ kiếp, loại người gì mà thời nào cũng trúng! Sến lại cười: “Chứ sao, không linh động không đi di năng thì chết!” Ôi, em là cán bộ, em là nhân dân, Marie Sến, lí lẽ của em sáng tỏ giản đơn, tôi lại biết phải lòng em là hợp lẽ. Cuối cùng tôi bảo: “Cứ nghe nó thời trước thì có bao nhiêu niềm tin dốc cả vào giai cấp vô sản, cứ nghe nó bây giờ thì có bao nhiêu tiền đầu tư sạch vào quan họ Bắc Ninh. Thằng đê tiện ấy có mỗi món võ phương pháp luận, thời trước nó bảo phải đặt lại vấn đề một cách hệ thống và toàn diện, bây giờ nó bảo phải đặt lại vấn đề một cách toàn diện và hệ thống, ngày xưa chống duy tâm, bây giờ chống duy ý chí, tiên sư khỉ, món phương pháp luận với mớ tiếng Anh là đi khắp thế giới.”

Sến đáp: “Ai chẳng thích đi khắp thế giới, phương pháp luận thì lo gì, có giỏi í à, có giỏi thì nói tiếng Anh đi, nói đi, ai lớp viu, ai lớp viu, ai lớp…”



Chương Năm

Ngoại ngữ. Apocalypse Now

I love you, hẳn rồi, nhưng tôi không dám xướng câu ấy lên như Sến, không dám đèo câu ấy sau lưng địu câu ấy trước ngực như trẻ con và thanh niên Hà Nội bây giờ. Thành phố này hăm hở tìm đường đến tương lai bằng Streamline. Vân và Kiều của tôi cong lưỡi I am Mary từ trường về nhà. Hai đứa đi qua những cửa hiệu Come In Please và Warmly Welcome sáng choang, còn trong những tủ kính bé xíu xỉn bụi bầy lổn nhổn trên vỉa hè, chen chúc giữa thuốc đánh răng PS, dầu gội đầu Hollywood, là băng vệ sinh phụ nữ vật nài đòi Kiss Me và bao cao su đàn ông Happy,tên Việt là Túi Phong Lưu, năm trăm một chiếc bán lẻ.

Những ông giáo sư đầy vẻ uyên thâm thì đội mũ Mickey Mouse. Những nhà văn uống bia với cựu chiến binh Mĩ. Trí thức tầm tầm như lũ chúng tôi thì ngốn Stephen King, Harold Robbins, Danielle Steel và Jackie Collins. Phố Hàng Buồm thì bán bột nở Mĩ. Phố Đồng Xuân thì bán thuốc kích dâm Hoa Kì. Báo Tiền Phong thông tin người tình mới nhất của Madonna. Truyền hình Hà Nội chiếu rặt điện ảnh u ét xì a. Ôi, nước Mĩ! Người Việt chúng ta yêu biết mấy những kẻ thù bại trận.

Tôi đã nói về tình yêu nước Pháp. Là tình già. Theo tinh thần “thấy Paris một lần rồi chết”. Tình yêu nước Mĩ đến muộn hơn, đại chúng hơn, và giàu sinh lực hơn. Một cái tình già, một cái tình trẻ, hai bàn tay mãi vỗ về tâm hồn cực vọng ngoại và tha thiết hướng nội của dân Việt.

Cho nên hoạt động tinh thần nghiêm túc nhất của chúng ta hiện nay là học ngoại ngữ. Tôi biết Sến thuộc loại không bao giờ phát âm nổi những st, thr, ld, ps, ism! Từ miệng em Shakespeare không khác gì xách bia và khi em nói về lơ mông tôi có ngay liên tưởng dâm đãng chứ không biết em đang gọi tên thế giới. Sến phàn nàn, bên Tây người ta chia thời gian, chia động từ, chia tuốt. Sao thế nhỉ? Ăn thì ăn, ngủ thì ngủ, hôm nay là hôm nay, ngày mai là ngày mai, rõ ràng như thế sao bên Tây người ta làm rắc rối. Cứ như chúng ta thì quá khứ, hiện tại, tương lai trộn làm một vào nhau, làm gì có cái phức tạp mà ông Hegel gọi là lịch sử! Còn những tư tưởng liên hoàn của Sến trong một liều tiếng Việt thuần khiết “khiếp đùa đâu chết anh giờ em thì dơ đùa đâu chết giờ” khi em chở tôi sau xe máy (tôi không biết đi xe máy) và tôi vòng tay qua chiếc eo thiếu phụ rồi vục sâu xuống chỗ hõm để vào động tiên thì người bên Tây có lẽ diễn đạt rõ ràng hơn. Thế mà chiều chiều tối tối Sến vẫn e rờ xít tờ ép cu mãi mãi cua A ở những trung tâm ngoại ngữ Hà Thành, những tổ chim xì xồ và véo von giọng mũi. Ôi Marie Sến, con chim không mỏi của tôi, hơi béo, hơi già và hót sai, nhưng đầy tinh thần cất cánh.

Quả thật cơ hội của Sến nhỏ lắm bên cạnh các cô gái tuổi từ mười tám đến hăm nhăm. Các cô ấy ngoại hình cân đối, nói tiếng Anh thật khẽ, rải khắp Hà Nội như tờ rơi, em làm sao địch nổi! Đây là thời của các cô gái tuổi từ mười tám đến hăm nhăm biết nói tiếng Anh. Các cô ấy uể oải ngồi cậy móng tay sau quầy; các cô ấy lượn lờ như mây Thiên Thai trong sảnh lớn những toà biệt thự tân trang; các cô ấy lăm lăm giấy bút nhún nhảy tiến đến bàn chúng ta, khiến chúng ta buộc lòng gọi một thực đơn dài; và cũng nhún nhảy như thế trong bộ đồ tắm trên sân khấu, các cô ấy lần luột trở thành hoa hậu, á hậu thứ nhất và á hậu thứ hai để sau đó lần lượt sánh vai với những người đàn ông lạ hoắc không phải trong số chúng ta; và như đã biết, các cô ấy cười nụ trên tờ lịch, trên lá vé xổ số, trên màn ảnh nhỏ, trên trang nhất tất cả các báo, trên áp phích đầu đường, trên lụa gallery, các cô ấy mãi cười trên sự yếm thế não nề của chúng ta; tôi chỉ thắc mắc sao các cô ấy không giành nốt chỗ cười trọng yếu trên giấy bạc, như thế tôi được biết mỗi thàng tôi đáng hưởng bao nhiêu nụ cười.

Cơ hội của Sến là bằng không bên cạnh những thí sinh Harvard. Cha mẹ Sến chỉ mong con được phận con sen thoát kiếp chân lấm tay bùn (tôi hình dung thế từ chữ Sến), chứ đâu được như những ông lớn nhìn thấu tương lai, lo gửi cháu con vào cái Harvard như thời trước từng Lomonossov. Cũng không phải Sến hi vọng một học bổng, một chuyến tham quan Thái Lan, Ấn Độ đóng gói mỳ tôm mang theo để mang về một cái xe Cúp. Trí thức thủ đô chúng ta mơ mộng, phấn đấu, xếp hàng, bới móc mồ mả tổ tiên nhau và bút chiến đại loại cũng chỉ vì thế mà thôi. Chúng ta đã băng qua một chặng đường dài ấu trĩ. Chúng ta bỏ quá khứ khiêm tốn sau lưng, cái thuở một chiếc xe máy Đông Đức Simpson, dăm ba nồi áp suất, chục bàn là, trăm dây mai-so… đã là cả một thiên đường. Thời ấy mỗi lần có phái đoàn công cán xứ tuyết trở về, những Viện sĩ ngồi nhà mỗi người thường được một manh xơ lam hoặc một mù xoa tuỳ giới tính. Tôi hay đổi manh xơ lam của tôi lấy mù xoa của một nữ đồng nghiệp có chống râu xồm, trong khi vợ tôi mau nước mắt hơn chị ấy. Trí thức chúng ta không đi ra ngoài để mang về những kiến thức trước sau cũng trở thành vô dụng. Tấm gương là cụ Phan Thanh Giản, sang tận Ba Lê, đích thân vừa khâm phục vừa kinh sợ những chiếc đèn lộn ngược mà về nước vua sáng Tự Đức vẫn không tin là sự thật. Những chuyện như thế có thể làm thằng Hồng ngượng chín. Y không dây với những đồng nghiệp làm nhục quốc thể. Y là người Việt duy nhất không giống người Việt ở nước ngoài, tôi chắc y tự xưng là người Nhật. Ở trong nước y cũng chẳng giống ai. Bi kịch của y rất lớn.

Sến cũng không tấp tểnh kiếm chút xì xồ để ngồi cô đơn một bàn lộ liễu trong câu lạc bộ quốc tế gần lăng Bác hoặc trong khách sạn Thắng Lợi hồ Tây đêm Giáng Sinh và Tết dương lịch. Ở đó tôi từng chứng kiến một nàng cải trang Di-gan ném không nhụt chí vỏ bia Heineken vào Tây lớn Tây bé, mỗi lần ném một how are you, kết cục cũng có một Tây ghi nhận trận oanh tạc và đền đáp nàng bằng một điệu nhảy say mèm. Nàng ấy bây giờ đã vững chân ở một nơi cũng tuyết. Chỉ vì cái thứ nước kết trắng toát lạnh hơn thần chết ấy mà quốc thể của thằng Hồng và những nàng đẹp xinh can đảm nhất của chúng ta biến mất như thể bốc hơi, ừ, trong cái nắng nhiệt đới bốn mươi ba độ đấy là một hành động phù hợp. Tuyết là thứ duy nhất chúng ta không thể làm rởm bán điêu.

Tôi còn có thể kể thêm rằng Sến không tự hành hạ vòm họng An Nam mỏng mảnh của em e rờ xít tờ ép cu để về hưu non mở hãng dạy trẻ ca ba. Vân và Kiều của tôi học I am Mary ca mậu dịch buổi sáng, Yes I am Mary ca hai hợp tác xã buổi chiều, thế là tháng lương của tôi rơi một phần ba; hai đứa đi học ca ba tư nhân buổi tối, No I am not Mary, hai phần ba còn lại của tháng lương tôi hoàn thiện tương lai Vân-Kiều, miếng đắt nhất trong môn võ Anh ngữ chỉ truyền ở trường tư là miếng phủ định.

Từ buổi biết Sến tôi thường đạp xe chiều chiều qua các trung tâm ngoại ngữ, năm giờ, giờ cao điểm. Tôi tà tà ngắm trai thanh gái lịch thủ đô tự nguyện xếp hàng gửi xe ào ào vào tổ. Nếu thay bó hương vào chỗ Streamline Intercode vo tròn dưới nách các vị ấy thì chúng ta có ngay Chùa Hương và Phủ Tây Hồ thời đổi mới, như nước, như nêm, như vô đạo. Chắc thỉnh thoảng cũng có dăm kẻ thành tâm nào đó, nhưng một đám đông thời thượng rỗi việc thèm giải trí và một đám đông khác cuống cuồng sợ lỡ cơ may đã nuốt đi rồi. Sến có học gì đâu! Sến ngồi bàn sát cửa – ôi vĩnh viễn phái sát cửa các em - mặt tròn như đĩa Hoa Sen hướng ra cổng trường. Thằng Đoài, thằng Đủ, thằng Hồng, thằng Thân, thằng Nguyên, thằng Tân và trước đó hẳn là những thằng khác, đĩa em đều tóm được hết.

Mỗi thằng đánh một tín hiệu. Đoài dựa xe đã khoá vào tường rồi ra đứng đực giữa cổng, hàm răng PS si tình của anh chàng chiếu sáng loá vào Sến, sau lưng anh chàng Hà Nội cũng lên đèn. Trong tất cả chúng tôi, Đoài bày tỏ tình yêu của mình thắm thiết và công khai nhất. Hắn có quyền của kẻ đến trước, Sến nâng chúng tôi lên khỏi mặt đất, ai cũng được chới với, nhưng với Đoài thì đấy là nhấc bổng, là bay. Và rơi từ độ cao thích hợp.

Nhưng ở đoạn đầu câu chuyện tình tay bảy thậm vô lí này, thần kinh anh chàng cán bộ thoát li còn khoẻ như cái dạ dày của anh ta. Đoài luôn mời Sến đi ăn phở. Với anh chàng phở là món sang nhất, và trong mọi loại phở thì phở tái lăn Thìn đầu phố Lò Đúc là thượng hảo hạng. Tôi có thể nghe Đoài đĩnh đạc gọi “Hai suất năm một trứng” ở quầy, nghĩa là hai bát, mỗi bát năm nghìn, trong đó một bát thêm quả trứng đập, hẳn là cho em, trứng gà làm đẹp da phụ nữ, nghĩa là anh hàng xóm sát vách tôi chơi đẹp, ở đây người ta thường ăn phở ba nghìn, nghĩa là anh ta rất tâm ní với phụ nữ. Tôi có thể thấy Sến vui vẻ, như bản tính thường trực nơi em, lùa mớ thịt bò lẫn trâu váng mỡ mà thằng Đoài hâm mộ, thằng cha đó hâm mộ prô-tít, vào giữa hai môi như hai trái ớt bóng nhẫy, trông mà nhức mắt. Ăn như thế, Sến vốn hơi béo sẽ phì ra mất, từ ba năm nay tôi nhận thấy Hà Nội đầy những người béo hãnh diện dắt bụng đi phố, bức tranh bất hủ bảy Việt cộng đánh đu tàu đu đủ thế là lạc hậu lắm rồi.

Thằng Đủ thì cưỡi xích lô. Nó là một quả núi không thể lẫn trong đám đông trên phố. Nó sẽ mời Sến đi xem ca nhạc Sài Gòn ở Cung văn hoá hữu nghị Việt Xô, món ấy cùng đẳng cấp với phở Thìn, nó vẫn là con của bố nó không chệch. Tôi có thể hình dung Sến và nó thoả mãn ra sao sau cú tẩm quất văn hoá đã đời ấy. Nó thì giơ nách cho các cây hài rẻ tiền phương nam cù rồi cười sằng sặc. Sến thì biếu không tai mắt và óc nhạy cảm luôn làm tôi sửng sốt nơi em cho những nàng ca sĩ rũ rượi đấm ngực nhảy chồm chồm, tôi biết thời đổi mới này không cho phép ai không cho phép cái gì đứng yên tại chỗ, đầu các nàng ấy phải lắc lư như phù thuỷ như búp bê, lông mi phải chớp chớp, hai tay phải thay phiên nhau dâng lên hạ xuống như thuỷ triều vội vã, bộ mông hình trái tim phải dập dềnh dập dềnh. Ăn như thế, nghe nhìn như thế, Sến sẽ béo ị và mùi mẫn, sẽ là một mợ đáng kết giao, những thằng khẳng khiu tính khí khó khăn như tôi sẽ có chỗ lí tưởng để đặt phịch bộ xương của mình và xoa dịu vị đắng không dứt trên môi, em gối mềm, em xi rô, em Sến.

Hai bố con thằng Đoài thằng Đủ chưa học được phép tế nhị của đám dân thành thị và thành thị hoá chúng tôi: Hồng, Nguyên, Thân. Chúng tôi đánh tín hiệu từ bên kia đường.

Ông Thân tế nhị nhất. Tôi lại phải xin lỗi bạn đọc vì không biết chính xác tình tiết gặp gỡ đầu tiên giữa ông Thân và Sến. Tôi đoán mò rằng từ thằng Đủ chắc chắn sang thằng Tân, bọn trai thời đại này chuyển gái cho nhau như hút nhờ một hơi thuốc không hơn, rồi từ thằng con lây sang ông bố, ổ bệnh yêu là Sến có đủ vi trùng cung cấp cho nhiều thế hệ đồng thời. Ông Thân đến đón Sến một lần duy nhất, hôm ấy ông có vé xem phim Người tình chiếu không kiểm duyệt. Con người bị tinh thần chính thống hắt hủi này suốt đời khát khao chính thống, cho nên cuộc đón đưa chưa kiểm duyệt làm ông hoảng sợ (tôi xin mạo muội nhận xét rằng nói chung những nhân vật được coi là dũng cảm về phương diện chính trị xã hội thường xuyên hoảng sợ hơn chúng ta, và nhu cầu an toàn của họ mấp mé ở mức bệnh hoạn, nhưng đấy rất có thể là do chúng ta điếc không sợ súng mà thôi), nếu Sến không giữ chắt ghi đông chắc ông đã lắp bắp xin lỗi nhảy vội lên xe xé tan hai vé hiếm hoi. Tôi có thể hình dung ông không dám nhìn Sến khi tan buổi chiếu. Phòng chiếu của Hội điện ảnh thấp và hẹp lắm, chỉ nghe tiếng quạt vù vù, mồ hôi nhớp chúa trong phim rỏ tong tong xuống trán người ngồi cạnh, thịt da phóng lớn nảy lửa bật tung màn ảnh chạy rần rật điên rồ giữa những hàng ghế, nếu Sến không giữ tay ông thì hàng xóm xế bên phải tôi đã bỏ chạy khi nang Duras mến yêu dấn thân vào Chợ Lớn. Sến thì bình luận, phim thế mới là phim chứ! Sến nói phải. Phim của chúng ta cũng có thịt hở cũng có ngủ lang hôn hít, nhưng thứ văn minh ái tình ấy chỉ lặp lại trên giường tinh thần khải hoàn bất diệt của văn minh bắn súng ngoài chiến trường ở màn ảnh của chúng ta những năm trước, súng chưa bắn địch đã ngã rồi.

Thằng Hồng thì ngồi nguyên trên đệm xe, xuống ga, về số, máy để than thở, chỉ có những chiếc xe hạng nhất mới có kiểu than thở âm thầm bất tận như thế, chân trái nhẹ chống xuống lòng đường, chân phải vẫn mớm mớm phanh, nghiêng người, làm như y chỉ vô tình tạt vỉa hè hỏi thăm một địa chỉ. Một giây sau Sến đã ngự chất ngất trên nửa đệm xe còn lại, trong khoảnh khắc ấy tình yêu cuộc sống nơi em phụt ra như đại bác, bao nhiêu nền nã ý nhị em vo tròn vào Streamline kẹp nách. Thế là cậu mợ vụt đi. Một y, một ả. Hà Nội của tôi là vắng Sến.

Y sẽ ngồi đốt thuốc và nhâm nhi rượu chát (mẹ kiếp rượu chát, tôi nghe bọn sành đời gọi thế thì cũng liều gọi thế) trong khi đợi phó-mát ở Lotus. Y chỉ đến Lotus, chỉ dùng phó-mát, mỗi hôm một loại. Chắc hôm đầu ả cũng đàng hoàng xử sự với món phó-mát chết tiệt, như thể cả đời ả không được dinh dưỡng bằng thứ gì khác hơn phó-mát. Ả cắn một miếng thật khoái, như cắn bánh bao, rồi phun phì phì như rắn. Cái thứ sặc mùi xà phòng ấy làm sao y có thể ngưỡng mộ! Công cuộc khai hoá cái dạ dày là một công cuộc bền lâu. Cứ đeo lấy thằng trẻ trai ấy một lúc nào đó Sến sẽ được tởm thói An Nam chóp cha chóp chép chấm chấm mút mút xì xà xì xụp toàn những vị chua cay những mùi nồng khẳn những gân cùng móng những môi má và phao câu. Sến sẽ lập cập nuốt thuốc an thần khi chúng tôi man di toét cười đỏ loét bên bát tiết canh, sẽ bịt tai lạy chúa đi qua mẹt ốc chúng tôi ngồi mút chùn chụt. Tôi biết thằng ấy muốn gì. Y muốn lùa cái lưỡi trọ trẹ của y vào một cái miệng thơm tho không mắm tôm hành tỏi. Miệng Sến thắm thiết, môi phồng như bánh đa, răng như mãnh thú cắn cắn nhả nhả làm sáu lít máu đông cứng như tuyết đỏ trong huyết mạch y lưu thông trở lại. Hoá ra gentleman băng giá cũng bén lửa phương nam. Y phải chiếm được miệng môi răng ấy sau khi tẩy mùi kĩ lưỡng. Bằng xà phòng. Tôi chẳng dám hình dung thêm y sẽ rửa ráy Sến, sẽ lộn trái em ra kì cọ, biến em khúc dồi An Nam thành thỏi xúc xích văn minh để mà nhai mà ngậm và mân mê như thế nào. Công phu lắm. Bước ra từ Lotus, Sến là một me không thể kết giao. Me nhón chân đi trên đường phố của chúng ta như sợ đặt cả bàn chân thì Hà Nội này sẽ túm được me và kéo tuột me xuống đáy. Lotus nằm trên ba tầng hội hoạ hiện đại. Tây lớn Tây bé đôi khi cũng khai vị hoặc đét-xe trước hoặc sau Lotus bằng vài bước dạo quanh nền mĩ thuật của chúng ta. Các hoạ sĩ ngồi như câu cá, mẹ kiếp, chúng nó tiết kiệm một bữa ăn trên đó vào đây thì nghệ thuật của mình lên hương!

Sến biết khối tên hoạ sĩ. Thằng Hồng cũng đủ lệ bộ khai vị đét-xe. Ngoài ra Sến còn biết hầu hết các nhân vật lỗi lạc của Hà Nội. Bay cùng tóc thằng Tân trong gió, trí tò mò phù phiếm bất diệt của em bận rộn lang thang trong những số phận lớn, những cuộc độc thoại hun hút dài, những cô đơn tập thể và những kí ức uất hận. Thằng Tân không cần đứng đường. Lớp tiếng Pháp của nó cạnh lớp tiếng Anh của Sến. Sến là bây bi, là con nhỏ mà thằng Đủ từng khoe, hai cậu ấm của cầu thang chúng tôi trao đổi kinh nghiệm về đàn bà nghe cứ như chuyện một tay đồ tể với một tay lang trọc, đứa này đâm, chọc, mông, lườn, đứa kia âm, dương, khí, huyết.

Thằng Tân chỉ cần lượn qua cửa lớp, nơi mặt Sến tròn vành vạnh phập phồng hứng đợi, thế là một đôi chim bay khỏi tổ. Nó không mời Sến đi ăn. Sự ghê tởm thực phẩm toát ra từ nắm xương rệu rạo trong áo quần rộng rủ như cờ buồn là nó khiến Sến cũng muốn thoát tục, quên đi cái đói thường trực, cái đói di sản của dân tộc, cái đói tưng bừng hám sống, Sến vốn là thứ đàn bà ăn quà luôn miệng. Tôi thực ra rất hoài nghi những nàng ăn uống rón rén như sợ hạt cơm phật ý. Những nàng ấy thường kêu chóng mặt và thỉnh thoảng lại ngất. Cho nên tôi yêu lắm cái tính ăn của Sến. Sến ăn hết mình, không giữ lại một góc dạ dày có giáo dục hão nào. Sến ăn cho mình và cho người khác cùng ngon, cho một nền văn minh ẩm thực, cho dân tộc, tính ăn của em là phẩm hạnh lớn. Đi theo thằng oắt hoang tưởng đó, phẩm hạnh của em tan tành đường ruột của em rối loạn. Tôi hình dung Sến ghé ngồi bên câu chuyện trầm mặc của các bậc đại trí thức. Đề tài của họ không bao giờ thay đổi. Họ chỉ nói về những cú đánh khiếp đảm của bạo lực và ngu xuẩn giáng xuống trí tuệ và lòng lành; họ chỉ nói về nghệ thuật tránh đòn, bao nhiêu tinh hoa tài cán của các bậc hiền giả của chúng ta là ở nghệ thuật tránh đòn; họ chỉ nói về những chiến công nho nhỏ của nhân cách, em sẽ được thấy nhân cách hiếm hoi như thế nào, và một chút nhân cách thôi, một chút không nhiều lắm cũng đủ làm thành một nhân sĩ. Sến ngồi tê hết chân này sang chân kia, lòng mênh mang như đứa trẻ nghe thần thoại. Thỉnh thoảng Sến liếc trộm thằng Tân, nó nghiễm nhiên là một nhân vật thần thoại nên Sến bèn hạ mị thật thấp cho những kích thước kì vĩ của cuộc đời lặng lẽ lẻn vào phòng. Các nhà thơ đọc cho Sến nghe những vần sâu kín nhất, thế là em đã thành độc giả của ngày mai không đến. Các nhà báo cho Sến biết những sự thật bên trên mọi sự thật, thế là em bừng sáng như ngọn đuốc đêm trường. Sến đồng loã với những mưu đồ xa lông của các chính khách. Sến phụ hoạ nỗi bất mãn xó nhà của các học giả. Họ, những nhân vật lỗi lạc ấy mỗi người mang nặng một chính kiến cô đơn, không ai chia sẻ cùng ai. Sến âu yếm nhặt nhạnh tất cả, Sến thấy ai cũng có lí. Sến đến bụng đói nhẹ tênh, Sến đi no nê lặc lè chính kiến.

Chính kiến của đàn ông. Thằng Tân đẩy em vào thế giới đàn ông cao siêu mà nó khinh bỉ. Nó ngửi ra mùi thất bại của cái thế giới đó từ chăn tã nhà nó trước khi biết tởm mùi phân người. Ngồi nghịch dép dưới gầm bàn, nó thuộc những từ đề mô cờ ra xi, li bẹc tê và cun tuya trước khi phải đấnh vần a a a quả na ơ huyền ờ lá cờ ở trường, sau này hễ nghe ai tha thiết phát âm mấy từ sang trọng đó nó chỉ nhếch cười, nhớ bạn bố nó tan cuộc bàn luận chính trị xã hội đứng lên, dép ông dép tôi loạn xạ, rồi thể nào cũng có một ông lật đật trở lại xin lỗi không phải dép tôi, à cái bài báo hôm nọ ông nhớ đòi về. Đúng thế, sau này nó bảo, vâng, các cụ tài giỏi thật, mỗi tội xỏ nhầm dép! Các cụ, những tên tuổi lừng lẫy của đời sống tinh thần thủ đô ta, vui vẻ quỳ xuống làm ngựa cho thằng con trai duy nhất của ông bạn bất hạnh. Các cụ than: đời mình thế là hết, đời chúng nó sẽ khá. Nhưng lịch sử Việt Nam chưa bao giờ đếm xỉa đến những hi vọng kiểu ấy. Sự thất bại của một thế hệ không tác động gì đến vòng bĩ cực thái lai. Thằng Tân không khá được. Nó bảo các cụ giống hệt những cái chăn cũ vừa hôi vừa bẩn bày bán ở phố Nam Bộ chả ai buồn dùng, nhưng đích thân nó cứ mãi trùm chăn ấy, thở đi thở lại cái sinh lực mệt mỏi và cảm động của thế hệ cha chú. Nó là một thằng sợ hãi không khí thật của cuộc đời. Tròn ba chục tuổi, thằng Tân là một cụ non choẹt lấc cấc, có đầy đủ cái lẩn thẩn thương tâm của bố nó và bạn bố nó. Nhưng các cụ lãng mạn và đầy lòng thành, còn nó cynique và hoang tưởng. Các cụ lạc quan như những thiên thần vô tâm, nó đăm đăm bi đát như thượng đế tự ái. Ôi tuyệt thực như thế, nghe chuyện thần thoại trong chăn như thế, Sến sẽ là một mợ mụ mị lắp bắp các chính kiến không phải của mình. Sến vốn láu táu sẽ thành súng liên thanh nổ đoành đoành trên phố, nguy hiểm lắm. Sến sẽ chẳng có một ý kiến hấp dẫn nào cho riêng em, vì bao nhiêu thông thái sâu sắc người khác đã vọt ra đằng miệng cả rồi, em chỉ lặp lại như vẹt. Trong khi đó thì em tưởng mình là Trưng Trắc Trưng Nhị đang đi từ từ vào lịch sử.

Cho nên tôi có nhiệm vụ đứng chờ bên kia đường, cạnh một gốc si, để sau đó kéo tuột Sến vào quán cà phê Apocalypse Now. Quán này do hai cậu lao nô Đông Đức dựng nên, mái nhựa ghế nhựa cốc chén nhựa, nhạc điên rồ, áp phích trên tường bạo liệt, vi đê ô và ka ra ô kê, chủ nhân một đứa đầu trọc đeo khuyên tai, một đứa tóc bỏ đuôi gà quấn dải băng đen sì ngang trán, trông rõ là hai nhà cách mạng. Tôi thích hai đứa này. Chúng nó cho tôi là nhà văn nên thường đem rượu thật ngon đến đãi, “uống đi anh, uống đi rồi bọn em kể chuyện đời lao nô anh nghe, đáng mấy cái tiểu thuyết! Uống đi anh, uống đi nhà văn các anh rách bỏ mẹ!” Tôi nợ hai đứa mấy cái tiểu thuyết và khiêng đến một thiên tình sử viết dở. Toàn những nợ đời. Sau lưng Sến, hai thằng ranh con giơ ngón tay cái tán thưởng gu thẩm mĩ của tôi rồi ý tứ bỏ đi.

Tôi ngồi khòng khòng, đầu gối mọc thẳng ra từ tai, tránh không chạm luồng hơi thở và những sợi tóc tung tăng của Sến, để Sến được thấy thằng đàn ông tôi vô hại nhu nhược không đáng đề phòng. Dĩ nhiên Sến bắt đầu ríu rít liếng thoắng. Miệng tươi roi rói, đường xẻ ở cằm báo hiệu cực kì tế nhị một đường xẻ mãnh liệt khác sâu phía dưới. Rất nhiều khi tôi muốn vùng dậy thọc tay xuống đó, lôi phắt ra một trong hai trái vú mà tôi biết chắc là đẹp lắm, để ngắm một lát rồi sẽ cất vào. Nhưng làm như thế chương trình giáo dục của tôi đi tong. Cho nên tôi lim rim ngồi nguyên khòng khòng. Trong khi Sến tiếp tục líu lo tường thuật những biến cố liên miên của đời em, cuộc đời sôi động nhất thế kỉ, tôi mải nghĩ những thằng khác làm gì với cái đường xẻ tội lỗi ấy, chúng nó đều không mù, mà Sến thì ngồi chỗ nào cũng đặt ngực lên bàn.

Tôi kiểm lại từng thằng. Ông Thân tôi cho qua đầu tiên, tôi sẽ ghen với ông ấy một dịp khác, khi tình yêu và tình thương bắt đầu quyện vào nhau như men và bột. Thằng Tân cũng có thể cho qua mặc dù tôi ngờ rằng nắm xương rệu rạo trong áo quần rộng rủ như cờ buồn là nó đôi khi cũng có thể lên một cơn dâm đãng cào cấu, đối tượng là đàn bà hơi thừa những đường cong như Sến. Nhưng thằng ngu ấy sẽ chui vội vào chăn mà đọc Freud qua một bản dịch tiếng Việt sai bét, bản dịch tiếng Việt nào mà chả sai bét, chim nó sẽ thư giãn theo yoga và cuối cùng lặn tịt vào trong. Theo tôi biết thằng này đang mê trường phái khinh thân.

Còn lại bố con thằng Đoài thằng Đủ, và thằng Hồng. Thằng Đoài làm tôi bắt đầu ngọ ngoạy trong ghế. Tôi tự nhủ chớ coi thường thằng nhà quê này. Bây giờ hắn mới chỉ rủ nàng đi phở, hiệu phở không phải là chỗ chơi gái, vả lại mối tình của hắn còn đang ở đoạn trong trắng, cứ như mối tình đầu, hắn ngưỡng mộ nàng của hắn như một giấc mơ hơn là một người đàn bà đầy tính dục, bây giờ thì chưa đáng ngại. Nhưng cái khối tình si thộn tò te ấy dễ mủi lòng đàn bà lắm. Ai chứ Sến chắc không thể không thưởng cho anh chàng tí chút, nàng hào phóng lắm, mà một khi đã vào cuộc là thằng cha mất lí trí này sẽ quên hết mọi giới hạn, những thằng nhà quê ra tỉnh ăn chơi thường gồng lên rất man rợ.

Đến lượt thằng Đủ tôi phải nghiến răng. Vừa ghen vừa thảng thốt. Thằng khổng lồ ấy khẽ động cựa là nát hoa nhàu bướm như chơi. Cục báu của nó có thể xuyên Sến từ bên này sang bên kia như xuyên chả nướng. Nó thuộc một thế hệ nóng nảy và sốt ruột, thế hệ mì ăn liền. Tôi vuốt ve bằng mắt cái đường xẻ hoàn mĩ của Sến và có thể lấy thế làm hạnh phúc lắm rồi, tình yêu của tôi là một tình yêu cổ điển đã nhúng đi nhúng lại trong rất nhiều dung dịch văn hoá, tôi thưởng thức cơn khát thèm nghẹn ngào dâng lên rồi rút đi tê tái, tôi ngợi ca ơn huệ của nòi giống đàn bà, tôi vẫy chào cuộc sống ở cao điểm Apocalypse Now, tình yêu của tôi như hòn đảo cần những chiếc cầu nối bờ nọ bờ kia, tình yêu của tôi đi những đường vòng lịch sự. Nhưng thế hệ thằng Đủ lớn lên khi văn hoá, đạo đức, lễ nghi, thuần phong mĩ tục của nước Việt đã đi tong. Nó sẽ không lịch sự là một, sẽ không thèm nâng niu cái đường xẻ của Sến là hai, sẽ không mất thời giờ vô ích là ba. Nó sẽ đi ngay vào nội dung chính. Sến ưng thuận ư? Thì nó lột nghiến em ra, con nhộng năm mươi kí, rồi cái miệng chua như cứt mèo của nó sẽ để lại trên em những nốt chủng to như bóng điện. Gác trọ cạnh ga của nó không có vòi nước, em sẽ bước ra từ đó nhơ nhớp như con đĩ hồ Thiền Quang. Sến chống cự ư? Hãm hiếp đàn bà với nó là một thành tích nam nhi, nếu không đời sống thời bình này nhạt nhẽo. Tôi vùng dậy vung một quả đấm. Sến im thin thít. Nếu đánh nhau với thằng Đủ tôi sẽ thua. Nó chỉ gảy một ngón tay út là tôi chuyển hộ khẩu xuống âm phủ. Tôi phải dùng Sến làm quả đấm của tôi. Chương trình giáo dục mà tôi rắp tâm phải giống như một khoá luyện võ Nam Hồng Sơn. Nguyên tắc là một đòn ăn ngay, như mọi ngón võ dành cho hạng thấp bé như tôi. Tôi lại ngồi xuống. Vận lực truyền từ từ sang Sến.

Còn một thằng nguy hiểm nhất trong danh sách. Thằng Hồng. Có một cục lớn xuất phát từ tận đáy tôi len dần qua hành lang bốn mét rưỡi ruột non ruột già, vọt qua dạ dày, cái hội trường lộn xộn, rồi tiếp tục nhích lên thực quản. Tôi nuốt nước bọt, nước bọt không đủ lượng. Tôi nuốt khan, không khí không đủ nặng để chặn đứng cục lớn đó. Một phần hai giây nữa là nó sẽ bóp cổ tôi, tôi giật tách cà phê chưa uống của Sến, trút thẳng xuống, nghe cái cục bỏng rát đó kêu xèo xèo. Bây giờ nó nằm im, đè lạnh toát lên hai lá phổi đen sì. Sến hỏi, anh ốm à. Có bao giờ em ghen để biết rằng ghen là đau, đau ấy Quan Vân Trường cũng không chịu nổi! Sến thuộc nòi bướm. Bướm thì không ghen.

Tôi từ từ thả hai đầu gối xuống. Khi bài giảng của tôi kết thúc, tôi sẽ đạt tới toàn bộ chiều cao của một anh giáo trong mắt em học trò bé nhỏ. Đầu tiên tôi nói bâng quơ về tình hình thời sự trong nước, bỏ cấm vận, Đông Âu, đường dây 500 kv, vấn đề đê Yên Phụ, biên giới Việt-Trung, giá vàng và đô là, sự thông thái của tôi bao giờ cũng gieo trong Sến một hi vọng mơ hồ. Đợi khi hai cánh mũi Sến bắt đầu phập phồng tôi chuyển sang nhận xét rằng trông em hôm nay có vẻ lên cân, tôi trích dẫn nguyên một câu trong cuốn sách vừa đọc: “lý tưởng thẩm mĩ của em là béo tôi có thể hiểu được”. Rồi cứ thế xoáy tiếp, tôi buộc Sến phải khai hết các món ẩm thực trong tuần. Sến không biết nói dối. Tính thật thà của Sến có thể giết người. Phở Thìn cũng được liệt kê. Tôi nhẹ nhàng dạy Sến cái tinh tế của những bát phở mà tôi được nếm ở Nguyễn Tuân và Vũ Bằng. Sến hỏi, ơ, hai phố ấy chỗ nào sao em không biết. Nhanh như trộm tôi móc bát phở vào dãy tinh hoa dân tộc. Vì Sến, chỉ vì Sến, tôi nói năng như một tay dân tộc chủ nghĩa bốc mùi, một thằng hoài cổ ngu xuẩn, cái gì của chúng ta cũng nhất, đả đảo ngoại lai, hoan hô truyền thống. Tôi nói về các loại mắm, hàng nghìn loại, ăn đứt vài trăm kiểu phó-mát của người Tây, Sến ngồi tần ngần thế kia, tôi chẳng sợ em hỏi về hũ mắm của cô Tấm. Tôi nói về âm nhạc, là đạo, là lễ, là rường cột xã hội, quyết không thể là đú đởn dơ dáng như ngoáy mông gân cổ ở Cung Việt Xô…

Sến bỗng vươn hai tay để trần, lo âu nhìn vào mắt tôi: “Đừng anh đừng nên đừng”. Tôi quát: “Thôi cái đừng của cô! Toàn quân lừa đảo! Chúng nó đưa đón mời mọc cô không công chắc! Cô biết thừa chúng nó muốn gì. Tôi biết đằng nào thì chúng nó cũng ngủ với cô. Tôi cấm làm sao được. Tôi cấm cô đấy. Tôi van. Xin em. Đằng nào thì em cũng…” Đầu tôi lọt vào một chiếc gông thơm mềm. Lướt dọc hai dải tay em tôi nhìn thấy hai nách không cạo đúng như ước muốn của tôi về nách đàn bà. Tôi dịu dàng luồn tay vào đó rồi xuôi xuống rồi vuốt ngược lên, chậm nhẹ nâng niu. Tôi hỏi: “Anh là người duy nhất ghen phải không?” Sến đáp: “Người nào cũng thế.” Tôi hỏi: “Anh là người duy nhất được như thế này phải không?” Sến đáp: “Vâng”. Tôi hỏi: “Vì sao?” Sến đáp: “Vì mình giống nhau. Thế này này, anh không vừa lòng với mọi thứ, nhưng chả chịu làm gì. Em làm mọi thứ, nhưng chả chịu vừa lòng.” Tôi nói: “Thế là khác nhau chứ.” Sến đáp: “Thế này này, là đều làm khổ mình.” Hai đầu vú Sến đã căng cứng như hai hòn đạn không đuợc bắn khỏi nòng. Chúng tôi ngồi như thế ở Apocalypse Now, làm sướng nhau, làm khổ nhau như mọi cặp tình nhân trên đời.

Một chiều, tất cả chúng tôi đều gặp nhau trong cái tổi chim xì xồ và véo von giọng mũi ấy, chim mới chim cũ, chim già chim trẻ, trước cửa lớp Sến. Chúng tôi hót vào tai nhau điệu thăm hỏi phân trần bày tỏ chúc tụng vô duyên rồi mỗi thằng vù vào một lớp.



Chương Sáu

Hành động. Những cường quốc

Mỗi thằng một lớp.

Tôi học Hán Nôm. Ông Thân học tiếng Đức. Hồng học tiếng Nhật. Đoài học tiếng Trung. Đủ học tiếng Anh. Tân học tiếng Pháp.

Chúng tôi, sáu thằng đàn ông và một người đàn bà, trò chuyện giờ ra chơi trên sân trường như những cường quốc. Pháp, Mĩ, Anh, Đức, Nhật, Hán, Tàu. Tôi là cường quốc chết. Ngôn ngữ chết của tôi nghe du dương, dễ đoán và an lòng hơn cả. Những sinh ngữ kia mỗi thứ hứa một tương lai. Sau tương lai và một dĩ vãng chen nhau trên một mảnh sân trường Hà Nội thì lắm chuyện, nên tôi thường chi hồ giả dã mỗi khi câu chuyện tay bảy lâm vào thế bí.

Sổ hẹn của Sến thế là kín tuần: thứ hai Nhật, thứ ba Mĩ, thứ tư Đức, thứ năm Trung Quốc, thứ sáu Hán Nôm, thứ bảy Pháp, như thời gian biểu của nữ điệp viên Anh quốc sáu mang hoạt động trên đất Việt. Sến không xếp những thằng có vợ gần vào thứ bảy, thằng có vợ xa cũng được tránh ngày đầu tuần và hai bố con thì không bao giờ liên tiếp nhau.

Chúng tôi nịnh nhau xỏ nhau hận nhau xót nhau, chúng tôi canh chừng nhau thúc nhau cùng tiến, cuộc chiến của phe Đồng Minh, những thằng bé mặc quần thủng đít dùng ngôn ngữ nước lớn. Đều theo xếp đặt của em, Marie Sến.