Những khúc bi tráng… không cùng thời

Trong ý kiến của Một độc giả, có kèm theo hình ảnh và lời giới thiệu đầy thúc giục “xông lên phía trước” của quyển sách Khúc bi tráng một thời về nhà thơ Ngô Kha của Hoàng Nguyên Vũ, tôi đọc thấy trong lời giới thiệu có kể đến nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, là một trong bao nhiêu “gương mặt nổi bật” của “phong trào đấu tranh chống chế độ Mỹ-ngụy” của thời ấy, mà theo tác giả, đã “đấu tranh quên mình.”

Tôi chợt liên tưởng đến một bản tin mới vài ngày trước đây trên báo mạng VnExpress trong nước nói về chiếc xe hơi Fiat (có chụp ảnh) của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, mua vào năm 1974. Chắc ông phải được phép chạy đi đây đi đó “trong thời loạn đấu tranh”, như khi nói đến giai đoạn này trong quyển sách trên, ông mới sắm? Trong đầu tôi không khỏi dấy lên nhiều câu hỏi: không biết bao nhiêu gương mặt đấu tranh nổi bật khác vào thời đó chạy xe gì, làm gì, đã sống và được đối xử ra sao dưới “chế độ độc tài Mỹ-Ngụy”?

Và rồi trong trí lại hiện lên những so sánh giữa hai chế độ, cách nhau nay đã ba, bốn thập niên, với những đổi thay dâu bể. Lòng bỗng bùng lên một niềm thương mến lẫn xót xa cho hoàn cảnh những “gương mặt nổi bật” của các “phong trào đấu tranh”... trong nước, hiện nay.