Đào Hiếu – Xã hội đèn dầu
26/10/2010 | 1:43 chiều | 15 Comments
Category: 9 năm talawas, Báo chí - Truyền thông, Chính trị - Xã hội
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà sự thật bị bao vây tứ phía, bị cải trang bằng nhiều son phấn, nhiều mặt nạ. Cái tốt đẹp bị che chắn, bị vùi lấp… còn cái xấu, cái ác thì được phát biểu, được thể hiện với kèn trống với vòng hoa.
Đây là thời đại mà những chính khách có thể nói dối, có thể lừa gạt mọi người bằng sự hùng biện đầy thuyết phục được hỗ trợ bằng những giọt nước mắt xúc động. Họ thường nói những câu đại loại: “Tôi đang móc ruột ra nói với các đồng chí” mà quên rằng trong ruột chứa đầy những thứ chẳng thơm tho gì.
Xưa nay nhiều người vẫn tin tưởng rằng cái tốt sẽ thắng, chính nghĩa – dù có trải qua muôn vàn khó khăn – rốt cuộc cũng sẽ thắng. Nhưng nếu chịu khó quan sát thế giới một chút, chúng ta sẽ thấy ngay rằng cái xấu, cái ác đang thắng, đang tồn tại. Chẳng phải đó là điều đang xảy ra ở Việt Nam, Afghanistan, Bắc Triều Tiên, Cuba, châu Phi, Trung Đông… và nhiều nơi khác trên thế giới nữa hay sao?
Đây là sự thật ê chề nhất mà nhân loại phải gánh chịu!
Những người đã sống gần hết cuộc đời trên thế gian này, những người có học thức, có suy nghĩ độc lập mà nhiều khi còn rối trí không biết tìm đâu ra chính nghĩa, ra cái tốt, huống chi là lớp trẻ (nhất là thanh niên, học sinh, sinh viên Việt Nam ngày nay) gần như mù tịt: phải, trái, thiện, ác… lẫn lộn. Họ lâm vào cảnh “nhận giặc làm cha”, “xe duyên cùng tướng cướp”…
Họ giống như kẻ đang lạc vào một siêu thị bán toàn đồ giả, đồ nhái, không biết chọn cái nào, họ đành quay lưng, bỏ ra ngoài, tìm những nhu cầu khác.
Sự ra đời của những trang web, những blog cá nhân đã góp phần “giải vây” cho chính nghĩa, “tẩy trang” cho sự thật, nhằm cố gắng hé lộ bộ mặt thật của một xã hội, một chế độ chính trị, một sự kiện…
Như thế, sự thiếu vắng của các trang web hay blog này là những mất mát lớn cho cả một thế hệ đang lạc lõng, đang trôi dạt, đang đánh mất tự do và tính cách của mình.
Thế hệ này tìm thấy sự bình yên, sự hài lòng trong cái Tôi nhỏ bé với những nhu cầu vụn vặt, dễ dãi, dễ kiếm. Lớp người này ngày càng làm phình lớn cái xã hội tiêu thụ, thụ động, lười biếng và vô cảm. Đó là cái xã hội đang tiêu diệt mọi nhân cách và tiêu diệt chính nó, cái xã hội đang biến dạng – một cách chắc chắn, ung dung và không gì ngăn cản nổi – thành một bầy đàn hạ đẳng.
Một xã hội bao gồm nhiều cá nhân, nếu mỗi cá nhân là một ý thức độc lập, có sự sáng tạo tự do, thì xã hội đó sẽ rực rỡ vì mỗi cá nhân có ánh sáng riêng của mình, muôn màu muôn vẻ.
Nếu trong một xã hội mà mỗi cá nhân đều suy nghĩ giống nhau, sáng tạo giống nhau, ca ngợi và đả đảo giống nhau thì mỗi cá nhân đã tự thổi tắt ngọn đèn của mình và được phát cho một ngọn đèn dầu. Xã hội đó sẽ là một xã hội đèn dầu, chỉ tồn tại trong thứ ánh sáng lờ mờ, u ám. Chỉ có những đốm mắt của bọn linh cẩu, chó sói và hổ báo là rực lên trong đêm đen.
*
Đảng đã cho ta một mùa Xuân đầy ước vọng.
Một mùa Xuân tươi tràn ánh sáng khắp nơi nơi
Những câu hát ấy đã vang lên trong nhiều thế hệ thiếu niên nhi đồng Việt Nam và sẽ còn vang lên hoài như thế. Nhưng liệu có phải đó là sự thật không? Có phải ở Việt Nam hiện đang có một “mùa Xuân tràn ánh sáng khắp nơi nơi” không? Nếu không thì sao? Chẳng lẽ từ thế hệ này sang thế hệ khác cứ tiếp tục hát như thế?
Trên ti-vi, trong các lớp học, trong các cuộc họp… cũng thế: các thầy cô giáo, các nhân viên nhà nước, các quan chức, nghệ sĩ sân khấu, cán bộ hưu trí, học sinh sinh viên, thậm chi cả những người lao động nghèo, những bác nông phu chân lấm tay bùn… khi được phỏng vấn cũng đều trả lời cùng cái giọng “Đảng đã cho ta một mùa Xuân” như thế.
Những em bé mẫu giáo, học sinh tiểu học chắc là không ý thức được mình đang nói gì, hát gì, còn những cán bộ, đảng viên, công chức nhà nước thì biết mình đang nói dối nhưng hoặc là vì nịnh bợ để mưu lợi cá nhân, hoặc là nói cho qua chuyện, cho xong một cuộc phỏng vấn, một bài phát biểu.
Có một thành phần đặc biệt hơn, đó là những kẻ mới sinh ra là đã biết vâng phục, không hề có ý thức phản biện một cái gì, khi họ là cán bộ, đảng viên, họ biến thành những bõ già của Đảng, những ông từ giữ cái chùa Mác-Lênin suốt đời mãn kiếp. Họ đang sống mòn, sống cho hết cái kiếp gia nô buồn thảm, đìu hiu!
Nhưng đáng xấu hổ nhất là những kẻ ngụy tín, quen thói nói dối, nhập thân vào sự dối trá của mình một cách chân thật và cố thuyết phục người khác hiểu cái “sự thật” ấy.
Hãy tưởng tượng một đàn vịt đang lạch bạch đi trên bờ ruộng. Bỗng nhiên một con kêu: “cạc cạc!” rồi con thứ hai cũng kêu “cạc, cạc”, con thứ ba, thứ tư, con thứ mười đều kêu “cạc, cạc”. Rồi tất cả đồng loạt kêu “cạc cạc”… Ta sẽ thấy rất buồn cười, nhưng không sao, có khi còn dễ thương nữa vì chúng là đàn gia súc. Nhưng thử tưởng tượng có một đám người, đủ mọi thành phần: nông dân, giáo viên, tiến sĩ, kỹ sư, bác sĩ, nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, học sinh, sinh viên, nhà văn, nhà thơ, diễn viên điện ảnh, hoa hậu, á hậu, người mẫu thời trang, giáo sư đại học, cán bộ công nhân viên, học sinh mẫu giáo… vừa đi vừa kêu “cạc cạc” như thế thì sẽ ra sao? Đó không phải là một xã hội nữa, đó là một bầy đàn.
Rất may là đã có một thành phần dám nói sự thật. Đó là những trang web kiểu như talawas, Bauxite… những blog cá nhân kiểu như Osin, Mẹ Nấm, Lề Bên Trái, Người Buôn Gió… Họ đã lần lượt bị bắt nhốt, bị đe dọa, bị đóng cửa. Họ là những tập thể, những cá nhân đã tỏa sáng và đang bị dập tắt. Xã hội hiện nay chỉ còn hiu hắt những ánh đèn dầu của đám người mờ nhạt, bị thuần hóa, bị gia súc hóa một cách thảm hại.
Như thế, rõ ràng là hiện nay chúng ta đang có hai nước Việt Nam: một Nước Việt Khốn Khổ, bị rút ruột, bị đục khoét, bị bán tài nguyên, bán máu, bán phẩm giá, bị xâu xé, cướp bóc tả tơi và nợ như chúa Chổm. Và một Nước Việt Ảo đang được vẽ vời bằng những lời nói dối, nịnh bợ, cơ hội, lừa mị… của đủ mọi thành phần, từ cán bộ lãnh đạo cho tới học sinh mẫu giáo.
Mỗi ngày có một bộ phận người Việt đang sống và làm việc trong cái Nước Việt Ảo ấy trong khi một bộ phận người Việt khác lại đang sống và làm việc cùng một Việt Nam khác: khốn khổ, trần trụi, tơi tả.
Hôm nay talawas không còn, ngày mai có thể Bauxite cũng sẽ mất, nhưng những người tâm huyết với đất nước với dân nghèo thì mãi tồn tại, tiếp nối, bền bỉ và bất tận.
© 2010 Đào Hiếu
© 2010 talawas
Bình luận
15 Comments (bài “Đào Hiếu – Xã hội đèn dầu”)
[…] © 2010 Đào Hiếu […]
[…] http://www.talawas.org/?p=26129 […]
[…] Đào Hiếu: Xã hội đèn dầu (Talawas) – Chúng ta đang sống trong một thời đại mà sự thật bị bao vây […]
[…] – Đào Hiếu: Xã hội đèn dầu (Talawas) – Chúng ta đang sống trong một thời đại mà sự thật bị bao vây […]
Dưới đây là phản hồi của một bạn đọc cho bài Xã hội đèn dầu của bác Đào Hiếu. Tư Ngố tui đã mạn phép bỏ dấu tiếng Việt để đọc cho nó nhanh:
Bài viết này quá hay! Tôi là một thanh niên đã ra trường và đi làm được 5 năm, nhưng chưa bao giờ tôi lại thất vọng và nghi ngờ về tương lai của xã hội Việt Nam như lúc này…Thật là “vàng thau lẫn lộn”. Tôi còn không còn biết tin ai nữa, thậm chí ngay cả người thân và bạn bè tôi…tôi biết họ không phải người xấu nhưng họ đang bị chi phối và nhồi nhét bởi xã hội. Vẫn biết còn nhiều người tốt như bác Đào Hiếu nhưng nhiều trong số họ không bao giờ lên tiếng cả và ngày nào đó họ sẽ bị “Đồng hóa” thôi…
Hiện giờ mục tiêu của tôi là thật cố gắng làm việc và học tập để mong có cơ hội được thoát khỏi đất nước này. Liệu đây có phải là con đường đúng???
Mike
[…] Xã hội đèn dầu Đào Hiếu […]
[…] – Đào Hiếu: Xã hội đèn dầu (Talawas) – Chúng ta đang sống trong một thời đại mà sự thật bị bao […]
[…] © http://www.talawas.org/?p=26129 […]
Không ai thích chiến tranh vì những thảm cảnh do cuộc chiến đem lại. Hình ảnh em bé Kim Phúc chạy trần truồng gào thét trong đau đớn vì bị bom napal đã làm thắt tim nhiều người. Nhưng cuộc chiến nó có mang lại cho chúng ta một thứ mà nền hòa bình, thống nhất nước nhà đã không mang lại được, đó là lý tưởng, tinh thần yêu nước, hy sinh chính bản thân. Hòa bình, thống nhất nước nhà lại mang đến một thứ khác mà không ai trông đợi: tham nhũng và thất vọng.
Tuần trước khi trò chuyện với nhà tôi, tôi có bảo ông ấy rằng, may quá cậu Út của em chết trong chiến tranh Việt Bắc. Cái chết của cậu thật đẹp và ắt hẳn cậu vui lòng nhận cái chết ấy cho dù cậu còn rất trẻ. Cái chết cho quê hương, cho đất nước là cái chết cao cả và đẹp nhất. Cậu tôi là con út trong một gia đình đại điền chủ với người anh là Tuần Phủ và người anh khác là bác sĩ, bỏ dở dang việc học Luật để tham gia kháng chiến chống Pháp, theo lời kêu gọi của cụ Hồ cho dù bà ngoại tôi khóc hết nước mắt vì thương nhớ đứa con trai út. Nếu cậu còn sống, cậu sẽ thấy sao khi bà ngoại tôi giữa đêm phải trốn chạy khỏi làng vì sáng mai là ngày đấu tố bà, bà tôi được người con nuôi, một tá điền của bà báo cho bà biết “Họ bắt con tố mẹ ngày mai đấy, mẹ trốn đi thôi”. Bà ngoại tôi có người con nuôi hiếu thảo, trung tín, nhưng mấy ai có diễm phúc như bà.
Trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước, hàng triệu thanh thiếu niên miền Bắc đã xung phong vào Nam vì lý tưởng, một miền Nam chìm trong áp bức của bọn Mỹ Ngụy và Tay Sai. Những Đặng Thùy Trâm, những Dương Thu Hương đã ra đi một quyết tâm, hy sinh bản thân mình cho sự tồn vinh của đất nước, của dân tộc. Đặng Thùy Trâm đã mất trong sung sướng, hạnh phúc như cậu Út của tôi trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Những người còn sống sau cuộc chiến ra sao? Những Dương Thu Hương đã cảm thấy thất vọng, bị lừa dối, để thấy sự hy sinh tuổi thanh xuân của mình là vô ích. Một số người khác thì sống dật dờ, im lặng. Số còn lại thì tự bồi đắp sự hy sinh của mình bằng quyền lực, tiền bạc, vật chất và dần dà họ quên bẵng đi cái lý tưởng ban đầu khi họ xung phong ra đi “sinh Bắc tử Nam”.
Thế hệ sau cuộc chiến thì sao? Họ không có một lý tưởng hy sinh bản thân vì quyền lợi của quốc gia, dân tộc. Chung quanh họ là tham nhũng, dối trá, nói một đường làm một nẻo. Tham nhũng là điều đương nhiên. Muốn học trường tốt, cha mẹ phải đút lót, muốn nhận nhiệm sở tốt, chỗ làm việc ngon lành, phải biếu xếp. Trường học là nơi dạy cho trẻ về bổn phận, lý tưởng ngoài việc trau dồi về kiến thức khoa học, văn chương thì trở thành nơi buôn bán, vụ hiệu trưởng Sầm Đức Sương ắt hẳn không phải là trường hợp duy nhất, có điều có nhiều các đồng chí chưa bị lộ. Không hẳn trong xã hội như thế không có những thanh niên yêu nước , khắc khoải với sự tồn vong của tổ quốc như Lê thị Công Nhân, như Lê Công Định, Điếu Cày, Mẹ Nấm… Họ là những người can đảm, nhưng không ít người cùng thế hệ của họ sẽ cho họ là hâm, là ngu. Yêu nước, yêu dân là điều không được vinh danh trong xã hội ngày nay. Họ là những thiểu số, cô đơn.
Mong muốn cho tương lai VN sáng lạn hơn? Không thể chỉ bằng những người yêu nước cô đơn này, làm sao cho thế hệ trẻ nhận ra trách nhiệm của họ đối với quốc gia dân tộc. Xây dựng một xã hội lành mạnh cần sự đóng góp của tất cả mọi người, bắt đầu ngay từ lúc mới cắp sách đến trường, tham nhũng, hối lộ là điều xấu xa, không thể chấp nhận là điều đương nhiên trong bất kỳ một xã hội nào.
[…] Theo talawas Chưa có Phê Bình nào var addthis_pub="izwan00"; […]
Tôi thêm chút về một lời phát biểu trước đây:
“Cấm hưu trí, hết thời phát ngôn trên các phương tiện truyền thông.”
Chẳng nhẽ, trước đây các cấp lãnh đạo của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa không hề nói dối. Chẳng nhẽ trước đây chưa ai từng nghe “Tôi đang móc ruột ra nói với các đồng chí” trong thời kỳ chống Mỹ, Ngụy cứu nước. Những điều đó không lạ lắm vì nó đã tồn tại lâu lắm rồi, đã thành tật thành nếp. Nó chỉ được vạch ra bởi những người bên trong khi họ đã về hưu hoặc hết thời. Hoặc được vạch ra bởi những người bên ngoài thì lại đụng phải những người bên trong đang chức, đang quyền.
[…] Đào Hiếu: Xã hội đèn dầu […]
[…] Xã hội đèn dầu […]
“Đây là thời đại mà những chính khách có thể nói dối, có thể lừa gạt mọi người bằng sự hùng biện đầy thuyết phục được hỗ trợ bằng những giọt nước mắt xúc động. Họ thường nói những câu đại loại: “Tôi đang móc ruột ra nói với các đồng chí” mà quên rằng trong ruột chứa đầy những thứ chẳng thơm tho gì.”(Đào Hiếu)
Nhân sáng nay đọc được một bài viết rất hay – cũng “liên quan” đến “nước mắt” – trên Quê Choa Blog, tôi xin được chia sẻ với các bác vài cảm nghĩ của mình sau khi đọc bài trả lời phỏng vấn này của nhà văn Đào Hiếu:
1. Trong bài viết của mình, tác giả Nguyễn Thanh Sơn viết: “Có một câu nói rất đúng cho tình cảnh của điện ảnh Việt nam hiện nay “chúng ta đã có quá nhiều những kẻ thông minh (vặt), thiếu là thiếu những người dũng cảm”!”, và nếu tôi “liên h(oan)ệ” với “Liên hoan phim quốc tế Lại Văn Sâm”, thì thấy rằng, nhà văn NTS nói thế nào ấy chứ, “tình cảnh của điện ảnh Việt nam hiện nay” đâu có “thiếu những người dũng cảm”!”, “tay” MC Lại Văn Sâm này, không những là “kẻ thông minh (vặt), mà “tay” này còn “dũng cảm” nữa, y chẳng đã “dũng cảm” “lớn đi làm MC”, rồi (dục) dịch trên khán đài “then kiu ve ri mớt chờ” đấy là gì?!
2. Tác giả Hồ Trung Tú “than” rằng: “Ừ nhỉ, qua “Cánh đồng bất tận” mới thấy, tại sao ta hoàn toàn chưa có bất cứ một đạo diễn nào khăn gói sang Hollywood để học một cách tử tế các bài cơ bản nhất của ngôn ngữ điện ảnh, hoặc gần hơn như Hồng Kông để bắt chước những pha hành động sạch nước cản cho bà con xem đỡ xấu hổ. Tại sao vậy nhỉ?”, và nếu tôi “liên hệ” với “nghệ thuật tạo hình ảnh” rất đắt của nhà văn Đào Hiếu là “Nếu trong một xã hội mà mỗi cá nhân đều suy nghĩ giống nhau, sáng tạo giống nhau, ca ngợi và đả đảo giống nhau thì mỗi cá nhân đã tự thổi tắt ngọn đèn của mình và được phát cho một ngọn đèn dầu. Xã hội đó sẽ là một xã hội đèn dầu, chỉ tồn tại trong thứ ánh sáng lờ mờ, u ám. Chỉ có những đốm mắt của bọn linh cẩu, chó sói và hổ báo là rực lên trong đêm đen.”, thì có thể giải thích cái sự “cánh đồng bất tài” như thế này: các ông đạo diễn nhà ta dù có được “khăn gói sang Hollywood để học một cách tử tế các bài cơ bản nhất của ngôn ngữ điện ảnh, hoặc gần hơn như Hồng Kông để bắt chước những pha hành động sạch nước cản” đi chăng nữa, nhưng luôn luôn phải dùng “đèn dầu” để quay phim, thì “bà con xem đỡ xấu hổ” làm sao được?!
3. Hai nhà văn là Đào Hiếu và Nguyễn Quang Lập, đều “không tin vào những giọt nước mắt xúc động”. Nhà văn Đào Hiếu “không tin vào những giọt nước mắt xúc động” của “những chính khách”. Nhà văn Nguyễn Quang Lập thì “không đứng về phe nước mắt” của những khán giả đã khóc sau khi xem phim “CĐBT”. Tôi thì chưa xem phim “Cánh đồng bất tận”, nhưng ngay bây giờ có thể xin phát biểu rằng, tôi cũng “không đứng về phe nước mắt”, cũng “không tin vào những giọt nước mắt xúc động” của những kẻ trong ĐCSVN đang cai trị “xã hội đèn dầu” VN hiện giờ!
Xin cám ơn nhà văn Đào Hiếu! Trân trọng.
Bác Đào Hiếu đã nói lên được điều nhiều người Việt (trong đó có tôi) suy nghĩ nhưng không tự mình diễn tả ra được.
Cám ơn bác Đào Hiếu.