Nguyễn Hoàng Văn – “Cặc” như là lãnh tụ (1)
05/07/2009 | 10:00 sáng | 1 phản hồi
Category: Tổng hợp
Thẻ: Hồ Chí Minh > Trần Dần
Có những lúc lẩn thẩn tôi tự hỏi mình là, giả như, chiến tranh mà diễn ra đúng như mong đợi của mấy nhân vật trẻ trong Mặt trận miền Tây vẫn yên tĩnh của Erich Maria Remarque thì số phận chúng ta hôm nay sẽ như thế nào. Nếu chiến tranh nên là trò chơi sòng phẳng của những kẻ say mê chiến tranh để không gây phiền lụy đến người không chia sẻ cùng sở thích thì may ra cặp song đấu Hồ Chí Minh – Lyndon Johnson sẽ giải quyết nó cái ào. Một xanh cỏ, hai đỏ ngực, cả hai sẽ giải quyết đâu vào đó, chóng vánh, gọn gàng, có đâu rề rà co kéo mất thì giờ, tới tận hôm nay?
Mà ông Johnson, kẻ quyết định đưa quân vượt qua hai bờ Thái Bình Dương rồi cho máy bay vượt qua hai bờ Bến Hải, đã, trong giây phút “thật” nhất, phá vỡ cái vỏ bọc lịch lãm của nhà lãnh đạo quốc gia để bộc phát những ẩn ức sâu kín về trận sống mái tay đôi ấy rồi. Khi bị nhóm phóng viên bám dai như đỉa với mấy câu hỏi lằng nhằng về cuộc chiến thì nhà lãnh đạo đường bệ đã nổi cáu vạch cặc ra, xẵng giọng rằng cặc của Hồ Chí Minh có bự bằng cặc của ông không. [1] Ông ta, trong một lúc cao hứng khác, còn bốc lên rằng ông không “chơi” mà “cắt cặc” đối phương, không cho đối phương đứng đái như một người đàn ông chính hiệu mà phải ngồi xuống đất, không quá ba ngọn cỏ. [2]
Hẳn là ông Johnson tự tin với dương vật của mình lắm. Và hẳn là đối thủ của ông không có được cái sự tự tin tương tự. Mà tin hay không tin vào tiểu sử chính thức của Hồ Chí Minh vẫn vậy. Tin vào các tài liệu tuyên truyền thì ông ta là người không có cơ quan sinh dục. Còn nếu tin vào các tài liệu bên ngoài sách vở tuyên truyền thì dẫu có, ông ta cũng mang trên thân thể một thứ dương vật mà mình không thể nào làm chủ. Máy móc ca ngợi ông ta thì cái bộ máy tuyên truyền toàn trị ấy đã, vô hình trung, biến cái bộ phận ấy thành một cơ quan bài tiết khi, suốt cả cuộc đời ông ta, chỉ cho phép ông ta sử dụng nó vào mỗi một việc là… đi tiểu. Đi chệch ra khỏi các tài liệu tuyên truyền thì ông ta cũng chưa bao giờ làm chủ được cái ấy mà cứ “thấy thiếu thiếu”, cứ dấm dúi vụng trộm, lấn ca lấn cấn, khổ sở như một nhà sư không thoát nổi nợ trần. [3] Người đàn ông nào cũng có một con cu riêng, dành cho những nhu cầu và nghĩa vụ thầm kín thực riêng, nghĩa là cực kỳ tư hữu. Còn lãnh tụ cộng sản đặc biệt của chúng ta thì cả con cu cũng phải là… cộng sản, cũng phải là một tài sản công hữu để ông ta, cao cả và vĩ đại, đem toàn bộ con người và cuộc đời ra cống hiến cho sự nghiệp và lý tưởng chung, cái lý tưởng tận diệt cái riêng.
Hiện tượng “lãnh tụ vĩ đại”, như thế, còn là một hiện tượng vong thân. Lãnh tụ tổ chức nên một hệ thống toàn trị nhưng lại để chính cái hệ thống ấy… toàn trị cái phần “đàn ông” nhất của con người mình. Lãnh tụ hô hào khẩu hiệu “Không có gì quý hơn độc lập tự do” cho cả dân tộc nhưng không thể “độc lập tự do” với con cu của mình. “Cha già dân tộc”, như thế, là một hiện tượng lịch sử độc đáo. Lịch sử chỉ có những câu chuyện về những ông vua hoang dâm trên ngai cao và đám hoạn quan không thể làm đàn ông bên dưới nhưng mặc sức thao túng nền chính trị thâm cung. Hiện tượng “lãnh tụ vĩ đại” thì khác với một “hoạn vương” trên ngôi cao và một đám đực quan tung hoành với cả quyền làm giống đực lẫn quyền thao túng thế giới chính trị thâm cung. [4] Không nói đến những tài liệu khó kiểm chứng, những tài liệu công khai trên hệ thống truyền thông toàn trị về đời tư của “học trò xuất sắc” Lê Duẩn đã nói lên cái quan hệ lạ lẫm ấy rồi. [5] Và như thế thì, bề nào, tin hay không tin hệ thống tuyên truyền, cái gọi là “dương vật” của “cha già dân tộc” cũng chẳng thể nào xứng đáng với chữ “dương”.
Không xứng với “dương” thì còn lại “cặc”, “buồi” nhưng sự thể cũng chẳng hề đơn giản bởi cách biệt giữa chúng không đơn thuần là… tiếng nói. Như David Friedman đã tổng kết trong A Mind of Its Own: A Cultural History of the Penis thì dương vật của chúng ta không chỉ là một bộ phận trên thân thể mà còn “hơn thế nữa”. [6] Là “cái biểu đạt” đầu tiên của nam giới và là cái biểu đạt đầy tính gây hấn, dương vật của chúng ta còn là một tư tưởng, một biểu tượng, một ký hiệu mạnh mẽ luôn được thể hiện bằng những biểu tượng khác nó. Nếu biểu tượng hay ký hiệu nào cũng đóng vai trò của những dấu ấn văn hoá thật đặc trưng thì đâu là những “dấu ấn đặc trưng” đó của “cặc” và “buồi”, như là hai ký hiệu ngôn ngữ? Và với hai “ngôn ngữ” về cùng một bộ phận đàn ông như thế, cái “đàn ông” trong chúng ta đã hiện hữu theo hai cách khác nhau như thế nào? Có hiện hữu thì chúng ta, nói như những nhà cấu trúc luận, hiện hữu thông qua ngôn ngữ và, đến lượt thì ngôn ngữ, như một cấu trúc thống trị, ràng buộc chúng ta như những tù nhân, không cho chúng ta suy nghĩ đến bất cứ điều gì nằm bên ngoài những quy tắc của nó. Vấn đề, do đó, còn là những ràng buộc từ “quy tắc ngôn ngữ” của “cặc” và “buồi” nữa.
Vậy thì phải ôn lại lịch sử của hai tiếng ấy. Khi “cặc” chính thức lưu lại cho đời sau bằng văn tự vào giữa thế kỷ 17 thì “buồi” vẫn chưa có mặt. Chỉ có “bòi”, tồn tại song song. Hơn hai trăm năm mươi năm sau đó cũng chỉ cặp sinh đôi “cặc”/”bòi” còn “buồi” vẫn chưa có giấy khai sinh, phải đợi đến năm 1931 khi Hội Khai Trí Tiến Đức… khai trí cho người Việt rằng “địt” cũng bao hàm luôn nghĩa “đụ”. [7] Kể ra thì ngày hôm nay “bòi” vẫn thoi thóp sống còn nhưng cái chính vẫn là “buồi”. Sinh sau đẻ muộn nhưng “buồi” lại là tiếng nói chính của miền Bắc khai nguyên trong khi “cặc” cha ông để lại thì chuyển hẳn vào vùng đất mới phía Nam và, nếu có vướng víu, cũng chỉ trụ lại Nghệ – Tĩnh như là cái bản lề của hành trình Nam tiến: chia cắt Nam/Bắc của hôm nay cũng chính là chia cắt “cặc” / “buồi”.
Đáng chú ý là những ý nghĩa địa lý- chính trị và “siêu lịch sử” trong chia cắt ấy khi mà, cả thời gian lẫn không gian, chia cắt “cặc”/ “buồi” hoàn toàn song song với chia cắt “đụ”/”địt”. Cùng với “địt” sinh sau, “buồi” đẻ muộn bắt rễ ở vùng đất từ Thanh Hoá trở ra trong khi “cặc” cha ông để lại sống mãi với phần đất “đụ”, cũng của cha ông để lại. Nếu cái thời của sự phân hoá “đụ/”địt” cũng là cái thời của những phân hoá gay gắt trong thái độ yêu nước khi cuộc cách mạng giải thực xoay trở thành một thứ chính trị giải thực thì phân hoá “cặc”/ “buồi” này có thể hiện được những ý nghĩa tương tự? [8]
Thế thì phải chú ý đến những ý nghĩa cụ tượng và biểu âm. Nếu “cặc” và “bòi” hiện diện song song, đại diện cho hai trạng thái cứng/mềm của sinh thực khí thì “buồi” xuất hiện như cái gì đó mang tính… quá độ. [9] “Cặc” bật ra dứt khoát, cứng cáp, “bòi” mềm mại thu mình. Khi chúng ta nói “cặc” thì âm “ặc” bật ra nhanh, mạnh với âm hưởng dừng lại ngay khi luồng hơi vừa bắn qua làn môi, nghĩa là xẹt qua như một thứ sao băng. Khi chúng ta nói “bòi” thì làn hơi như xoay xoay và, dù có thoát ra, âm hưởng cũng chỉ lẩn quẩn kề bên cửa miệng. Không còn là “bòi” mà chưa thể là “cặc”, “buồi” là một thứ “bòi” đã bung ra, chầm chậm ban đầu nhưng bền chắc dài lâu với làn hơi đi xa cơ hồ hạng nhất. Như là “đụ”, “cặc” bật ra: như đâm, như chém. Như là “địt”, “buồi” từ từ lựa thế chui sâu: hiệu quả, chắc ăn. [10]
Chỉ so sánh “con cặc” trong câu thơ tả cảnh hộ đê ở miền Bắc của Nguyễn Thiện Kế, nhà thơ trào phúng nổi tiếng vào đầu thế kỷ 20:
Trên đê cụ lớn văng con cặc
Dưới đất thầy cai thượng cẳng tay
với “buồi” trong câu ca dao chắc chắn cũng nẩy sinh trên đất Bắc:
Thuận buồm xuôi gió chén chú chén anh
Lên thác xuống ghềnh buồi anh dái chú
là chúng ta có thể thấy cả một trời vực cách biệt ở hai tiếng nói đại diện cho cùng một bộ phận ấy rồi. Khi cụ lớn sang sảng trên đê thì “cặc” là biểu hiện của quyền lực: nó ngang ngược, nó ngạo nghễ, và nó tự tin, bất cần đời. Nhưng khi những anh và chú bắt đầu “buồi”, “dái” với nhau trong cảnh “lên thác xuống ghềnh” thì cái vẻ khinh thế ngạo vật kia đã biến mất và chỉ còn lại những dấu hiệu xuống nước, quy phục trước đời. Nếu “lên thác xuống ghềnh” ngụ ý một tình thế nhiễu nhương, ngụ ý sự phát sinh của những khó khăn không lường trước thì cảnh “buồi anh dái chú” thể hiện tình trạng chia rẽ và bất hoà ở đó người ta hục hặc hơn thua với nhau, ngoa ngoắt quy lỗi lẫn nhau, cay cú trút bỏ trách nhiệm lên đầu nhau.
Thế có nghĩa là làm… chính trị với nhau. Nếu chính trị còn ngụ ý một trò rình rập ở đó những tay chơi luôn tìm cách che đậy thực lực để bất ngờ tung cú đấm quyết định vào thời khắc quyết định thì sự phân hoá trong cách văng tục “cặc”/”buồi” cũng biểu lộ cái ý thức đầu cơ đó rồi. “Con cặc” và “Cái đầu buồi”. Khi “văng cặc” ra như thế thì chúng ta đã phơi bày toàn thân nó ra, hiên ngang và khí phách, không sợ gì phải giấu. Nhưng khi chúng ta e dè ló cái “đầu” bề mặt như là quả bóng thăm dò thì, cơ hồ, chúng ta đã ngại ngần lo xa, đã cảnh giác che chắn lực lượng ở phía sau như một thứ trung quân và hậu quân dự bị. “Cặc” ngửng cao đầu thách thức còn “buồi” nhẫn nhịn đợi thời. Khoảng cách giữa “cặc” với “buồi”, do đó, cũng chính là khoảng cách giữa “đụ” và “địt”. Nếu “đụ” phang ngang, “thấy đã là làm, vô tư theo bản năng” thì “cặc” mạnh mẽ, dứt khoát và ngạo nghễ, tự tin, rất là bản năng. Nếu “địt” từ tốn nhưng có hậu “đã làm phải đã” một cách rất là chính trị thì “buồi”, cũng từ tốn chờ thời, cũng không kém phần… chính trị. “Buồi”, xem ra, là một thứ “cặc” sặc mùi cơ hội chủ nghĩa. Và như thế, nếu “cặc” cùng “đụ” đóng vai một thứ ngôn ngữ của “hành động” thì “buồi”, cũng như “địt”, lại là ngôn ngữ của sự đầu tư tính toán để hướng tới cứu cánh. [11]
Hướng tới cứu cánh thì có nghĩa là, nếu cần, có thể xem nhẹ và, thậm chí, hy sinh hiện tại. Che đậy thực lực, chờ thời để hướng tới kết quả cuối cùng thì cũng có nghĩa là, bằng cách nào đó, và trong những tình huống nào đó, có thể tự bỉ báng, tự hạ thấp chính mình. “Buồi”, phải chăng, là một thứ “cặc” đã nhạt phần nam tính, một dương vật đã lệch về phía âm?
Không nhiều nhưng cũng có một số chứng lý khá là thuyết phục để nghiêng về một nhận xét như thế lắm, như những thông điệp sau lời văng tục “cặc” và “buồi”, chẳng hạn. Nếu “cặc”, phần lớn, được sử dụng như một sự thách thức, một sự phủ nhận hay một sự phô trương lực lượng kiểu “Con cặc của tao đây” thì “buồi”, với “Dí buồi vào mồm”, đã không thể hiện sự thách đố hay gây hấn đó mà, tệ hơn, đã tự hạ thấp, tự xem thường “buồi” mình. Và khi chúng ta đem “buồi” ra “dí” vào mồm của một kẻ mình xem không ra gì thì cũng có nghĩa là nó đã bị chúng ta xem như là thứ gì bẩn thỉu. Đưa một phần thân thể của mình ra như thứ gì hạ tiện và dơ dáy để bỉ thử hay để nhét vào mồm người khác thì tư thế văng tục đã trở thành tư thế chửi bới, rất là… đàn bà.
Đó là một chứng lý. Trong một chứng lý khác thì, với hai câu ca dao:
Chồng người đi ngược về xuôi
Chồng em ngồi bếp để buồi ăn gio
và:
Sáng trăng vằng vặc
Vác cặc đi chơi
Gặp con vịt trời
Giương cung định bắn
Gặp cô yếm thắm,
Đội gạo lên chùa
Giơ tay bóp vú…
chúng ta cũng có thể thấy được hai sự “hiện hữu” khác nhau của cùng một bộ phận qua hai ký hiệu ngôn ngữ khác nhau. Kể ra thì còn có một dị bản khác là “chấm gio” thế nhưng “chấm” hay “ăn” cũng thế, cũng chỉ là hình ảnh xác xơ rũ rượi của một con “buồi” thõng đầu xuống đống tro trong xó bếp, nơi mà, theo quan niệm truyền thống, chỉ dành riêng cho nữ giới. Nó khác với “cặc” ngang dọc tung hoành ở thế giới rộng lớn bên ngoài và, thậm chí, còn lăm le “bắn” lên trời.
Thì “bắn” lên trời. Nếu dương vật là cái biểu đạt đầu tiên của phái nam và là cái biểu đạt đầy tính gây hấn thì hình ảnh trên đã vươn tới tính nhân loại và đã nghiễm nhiên là một thứ dương vật toàn cầu. Nếu “cái biểu đạt đầu tiên” ngụ ý dấu hiệu ban đầu để phân loại đứa bé sơ sinh là nam thì, đến lượt, “nam giới” sẽ là một tiêu chí quan trọng để xếp loại đứa bé ấy lần nữa, dí nó vào những chọn lựa mang tính “gây hấn”, những phần việc “săn bắt” hay “đấu chọi” nguyên thuỷ hay hiện đại. Như thế, khi gã đàn ông “vác cặc” lăm le “giương cung định bắn” thì gã ta đã bộc lộ những ẩn ức “gây hấn” qua ám ảnh vũ khí mà, ngay sau hình ảnh vũ khí đó, lại là hình ảnh của một “cô yếm thắm”. “Yếm” là dải vải bao bọc bầu ngực phụ nữ. “Thắm” thì, bên những ý nghĩa về màu sắc, luôn ngụ ý những gì đẹp đẽ và tích cực, như là “thắm thiết” hay “thắm tình quê” v.v… Khi mà ấn tượng đầu tiên sau ám ảnh vũ khí là bầu ngực đẹp của người phụ nữ thì đó chính là một ám ảnh đầy nam tính, một ám ảnh thực cân bằng với bản năng truyền giống và bản năng khoái lạc. Như thế, so với “buồi” rũ đầu xuống “ăn gio” hay “chấm gio” trong xó bếp thì “cặc” bay bổng tung hoành, tràn trề sức sống.
Đó có lẽ là một trong những lý do đã khiến Trần Dần chọn “cặc” chứ không trung thành với “buồi” như đã ghi lại trong Ghi. Và có nhận ra những điều như thế thì mới hiểu tại sao nhà thơ đầy cá tính của đất Bắc đã không “Nắm, nắm cái đầu buồi” mà “Nắm, nắm con cặc”. [12]
Thì cứ cho là Trần Dần văng tục. Nhưng nếu nói tục là một thói quen thì văng tục – như một hành động bộc phát, nhất thời và thiếu kiềm chế – lại là sự giải phóng những ẩn ức dồn nén sâu trong vô thức bởi những cấm kỵ mang tính định chế. Không chỉ bị giam trong cấu trúc ngôn ngữ, như những con người tự do, bất cứ ai trong chúng ta cũng bị giam hãm trong nhà tù của những tư tưởng hay định kiến đã hình thành nhưng, nếu cần, và nếu muốn, chúng ta đều có thể tìm cách luồn lách hay phần nào vùng thoát khỏi sự giam hãm ấy như là những con người có chủ kiến. Hoàn cảnh của nhà thơ thì khác. Không chỉ bị giam trong nhà tù của những giáo điều mang tính định chế, ông ta còn bị “dí” những thứ ấy vào đầu, bị buộc phải “nắm” như một người không được quyền có riêng chủ kiến. Trên thì “dí giáo điều vào đầu”. Dưới thì “dí buồi vào mồm”. Trong cái xó bếp của giáo điều như thế thì, muốn vùng thoát như một con người có chủ kiến, nhất định nhà thơ phải vùng thoát như là một người có “cặc”.
Vậy thì “có cặc”, phải chăng, là điều kiện cần của… “có chủ kiến”?
Hẳn nhiên đây không phải là một thứ điều kiện chính xác kiểu toán học thế nhưng, như có thể thấy qua những luận điểm đã nêu, muốn “văng cặc” thì phải có “cặc”. Có “cặc” ngụ ý cái sự dám là mình. Có chủ kiến cũng ngụ ý cái sự dám là mình. Dám “văng cặc” là tự tin, là dám khẳng định mình, dám đối đầu chứ không nhẫn nhịn chờ thời như những nhà cơ hội chủ nghĩa. Như thế, nếu bộ phận sinh dục của “cha già dân tộc” không hề xứng với chữ “dương” thì nó cũng không xứng để đứng tên khai sinh là “cặc”.
Tài liệu tham khảo và chú thích
[1] Hutchison, M. (1990) The Anatomy of Sex and Power: An Investigation of Mind-Body Politics. New York: William Morrow and Co., tr. 44. (Johnson pulled out his penis and asked the reporters (according to one who was there), ‘Has Ho Chi Minh got anything to match that?’)
[2] Halberstam, D. (1972) The Best and the Brightest. New York: Random House, 1972, tr. 414.
Có thể tham khảo trong tiểu luận “The Amercican war in Southeast Asia” trong A Covert History of the 1960’s Era của Ben Best tại http://www.benbest.com/history/schemers.html: ‘The destruction in these raids was gratifying to Johnson, who confided to a reporter, “I didn’t just screw Ho Chi Minh, I cut his pecker off.” The macho significance of Vietnam to Johnson can perhaps be gleaned from a comment he made upon learning that a member of his administration was beginning to oppose the war: “Hell, he has to squat to piss”.’
[3] Có nhiều tài liệu về đời sống cá nhân của Hồ Chí Minh, chỉ xin giới thiệu một tài liệu đã xuất bản trong nước, trích từ Nhật ký của một bộ trưởng của Lê Văn Hiến (NXB Đà Nẵng 2000). Có đoạn tác giả ghi: “Trời càng về đêm càng mưa lớn. Chúng mình phải ở lại kéo dài câu chuyện với Cụ trong lúc chờ đợi hết mưa. Cụ ân cần hỏi thăm gia đình của mọi người. Đến lúc chúng mình vui câu chuyện nhắc đến gia đình Cụ, Cụ phì cười và nói: “Mình chẳng phải thần thánh gì, cũng người như tất cả mọi người. Nhưng với hoàn cảnh này, còn điều kiện nào nghĩ đến gia đình, không phải đạo đức mà phải chịu đạo đức”. Cụ cười và nói tiếp: “Gia đình nhỏ không thể được thì ta cứ lo gia đình lớn đi vậy !”… 26/8/1949 – Hơn 11 giờ, chúng mình tạm nghỉ với Hồ Chủ tịch trên sàn nhà riêng… Cụ giới thiệu cảnh hữu tình trong những đêm trăng, thỉnh thoảng vừa cười vừa thổ lộ đôi câu: “Cảnh càng đẹp, mình cũng cảm thấy như thiếu thiếu cái gì!”… Dẫn theo Trí Quân (2009) “Hồ Chủ tịch qua Nhật ký của một bộ trưởng“, Tiền Phong, 17.5. Tại:
http://www.tienphong.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=161057&ChannelID=13
Xem thêm chú thích 15.
[4] Trong kháng chiến Lê Đức Thọ từng ra nghị quyết cho phép những cán bộ công tác xa nhà trên 300 cây số được phép lấy thêm vợ. Xem: Nguyễn Văn Trấn (1995) Viết cho mẹ & Quốc hội, California: Văn Nghệ, tr. 143. Tác giả từng là phó bí thư xứ ủy Nam kỳ trong thời kỳ tiền cách mạng.
[5] Lê Duẩn có hai vợ. Vợ cả là Lê Thị Sương, có bốn người con. Vợ hai là Nguyễn Thụy Nga, kết hôn năm 1948 tại miền Tây Nam Bộ, do Lê Đức Thọ làm mối, Phạm Hùng làm chủ hôn, khi Lê Duẩn vẫn còn là chồng chính thức với người vợ đầu. Sau 1975, bà là Phó Tổng biên tập phụ trách hành chánh trị sự của báo Sài Gòn Giải phóng, hiện sống ở Thành phố Hồ Chí Minh. Có ba người con. Báo Tiền Phong đã đăng loạt bài 5 kỳ của Xuân Ba “Người vợ miền Nam của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn”, còn lưu lại trên nhiều website. Có thể tham khảo theo các đường link tại http://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%AA_Du%E1%BA%A9n
[6] Friedman, D. M. (2001) A Mind of Its Own: A Cultural History of the Penis. New York: The Free Press, tr. 6 và 156.
[7] Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum của Alexandre de Rhodes (1651) chỉ có “cặc” với “bòi”. Dictionarium Annamitico-Latinum của A. J. Taberd (1838) cũng chỉ có “cặc” và “bòi”. – Đại Nam Quốc Âm Tự Vị của Huỵnh Tịnh Của (1895) cũng chưa có “buồi”. Chú ý rằng trong những từ điển trên từ “địt” chỉ có nghĩa là rắm. Từ “địt” với ý nghĩa tính giao xuất hiện lần đầu trong Từ Điển Tiếng Việt của Hội Khai Trí Tiến Đức (1931). Đây cũng là lần xuất hiện chính thức đầu tiên của… “buồi”.
[8] Từ Thanh Hoá trở ra Bắc người Việt hiện tại dùng từ “địt” và “buồi”, từ Nghệ Tĩnh trở vào Nam dùng từ “đụ” và “cặc”. Gọi là “ý nghĩa địa lý – chính trị” vì Nghệ Tĩnh là vùng đất đặc biệt trong lịch sử Việt Nam, đã liên miên đảm nhận vai trò hậu cứ của những cuộc kháng chiến chống thực dân (thực dân Trung Quốc hay thực dân Pháp) và là vùng đất bản lề của hành trình Nam tiến. Gọi là “siêu lịch sử” vì chia cắt “cặc”/”buồi” (cũng như “đụ”/”địt”) vượt qua những quyền lực lịch sử đã dai dẳng chia cắt đất nước hàng trăm năm, vượt qua những chia cắt từng tạo nên những thay đổi lớn lao nhất trong diện mạo đất nước: chia cắt ở sông Bến Hải, chia cắt ở sông Gianh. Tôi đã từng trình bày luận điểm này trong bài “Đụ như là lịch sử”, xin tham khảo tại:
http://www.tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=8233
[9] Vì ám ảnh với cụm từ như “Thời kỳ quá độ” nên nhiều người, nhất là những người sống ở hải ngoại, tỏ ra dị ứng với từ “quá độ”, cho là “từ của cộng sản”. Tôi đã nghe và, thậm chí, phát hiện rằng có khi người ta hoàn toàn hiểu sai ý nghĩa của từ này, xem “quá độ” như là “quá mức” (!). Thực ra đây là từ Hán – Việt có nghĩa là “chuyển tiếp“. Từ điển Hán – Việt của Đào Duy Anh (1931) chú giải: Quá độ: Bến đò để qua sông – Chỗ giao tiếp giữa hai cái trước sau kề nhau. Chỗ mới cũ giao tiếp nhau (bac, transition).
[10] “Đụ như là lịch sử”, bđd.
[11] Như chú thích số 8.
[12]. Ghi chép của Trần Dần trong nhật ký Ghi (2001, Phạm Thị Hoài biên tập và hiệu đính): “Tôi muốn tả được những chiến sĩ cố nông lấy thân mình lấp lỗ châu mai. Và cũng người chiến sĩ cố nông chỉ muốn lấy thân mình làm túi cơm giá áo. Những người chiến sĩ xô vào lửa quên mình và những chiến sĩ sĩ chùn về sau xó bếp, cháy quần vì rang ngô. Người anh hùng và người dút dát. Người đang dút dát thành anh hùng. Người đang anh hùng tụt xuống dút dát. Người lấy súng bắn địch và người lại lấy súng tự thương. Những người chiến sĩ lầm lì và những người chiến sĩ ba hoa. Người thuần, người ngổ ngáo. Người chỉ biết phục tùng, người hay cãi bướng. Và đa số là ngại học tập, ngại nghe đả thông. Ngại nghe cán bộ nói nhiều. Ngại bị ‘nắm tư tưởng’. Nắm, nắm con cặc.” Dẫn theo Nguyễn Hưng Quốc trong bài “… và những thứ con khác”:
http://www.tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=1410
(Còn 1 kì)
© 2009 Nguyễn Hoàng Văn
© 2009 talawas blog
Bình luận
1 phản hồi (bài “Nguyễn Hoàng Văn – “Cặc” như là lãnh tụ (1)”)
Phản cảm quá bác Văn ơi!