Thêm vài hạt sạn trên talawas
- Ông Cao Xuân Hạo đã dịch “The great mass of people (...) will more easily fall victim to a big lie than to a small one” thành "Đại chúng (...) dễ bị mắc lừa vì một sự dối trá lớn hơn là vì một sự dối trá nhỏ". Dịch như vậy rất chính xác, nhưng ông La Thành lại "sửa" lại thành "Đại đa số dân chúng (...) dễ dàng mắc hợm một trò đại bịp hơn là một mánh lừa [trẻ] con." "Đại chúng" đã có nghĩa là "Đại đa số dân chúng" rồi (theo các Từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh, Từ điển tiếng Việt của NXB Khoa học Xã hội). "Big lie" và "small lie" dịch như CXH rất chuẩn, nhưng LT lai sửa thành "trò đại bịp" và "mánh lừa [trẻ] con", nên câu nói trở thành vô nghĩa. LT cũng thấy rằng câu dịch của mình là "chân lý phẳng" nhưng không hiểu rằng đó là do cách "dịch" của mình mà lại đổ tội cho nguyên tác của Hitler!
- Lữ Phương dịch "Je ne suis rien et je devrais être tout" là "Ta chẳng là gì cả nhưng ta phải (hoặc sẽ) là tất cả" và "I am nothing but I must be everything". Phải dịch là "Ta chẳng là gì cả nhưng theo lẽ (đáng lẽ) ta là tất cả", tiếng Anh: "I am nothing but I should be everything".
- Lê Dương tra cứu nhiều trang web và tìm ra những dị bản của bản “L'Internationale” và cho rằng "Bàn thêm về những sai khác đó có lẽ dành các nhà văn bản học thì tốt hơn". Thực ra chỉ cần dùng một chút suy luận:
C'est l'éruption de la faim
C'est l'irruption de la fin.
Dị bản này giải quyết dễ dàng. Trước đó hai câu là "Debout! les forçats de la faim!" và do đó không thể dùng faim lại lần nữa mà phải là fin. Trước đó một câu là "La raison tonne en son cratère" và do
đó éruption có lý hơn irruption.
Dans les coffres-forts de la banque
Dans les coffres-forts de la bande
Dị bản này cũng giải quyết dễ dàng. Sau đó hai câu là "En décrétant qu'on le lui rende" và do đó phải là bande chứ không phải banque.
www là một kho tài liệu phong phú nhưng chất lượng không đồng đều, rất nhiều sạn, người đọc cần dùng một chút khả năng suy luận và và cẩn thận đánh giá các nguồn tư liệu.
bản để in